تغيير بار ارزشي

تحوّل زبان، گاه بدين گونه است که معناي واژه تفاوت چنداني نمي‌يابد؛ بلکه بار ارزشي آن تغيير مي‌يابد. براي روشن شدن بار ارزشي، از چند مثال کمک مي‌‌گيريم. شما ميان «دراز» و «بلند»، چه تفاوتي مي‌بينيد؟ چرا واژه «خنک» با «سرد»، فرق دارد؟ و چرا عنوان «پيرايشگاه مردانه»، مانع ورود پسربچه‌ها نمي‌شود؛ اما کسي ميان «پيراهن‌هاي مردانه» به دنبال لباسي براي پسربچه‌اش نمي‌گردد؟
آنچه ما در اين واژه‌ها حس مي‌کنيم اما نمي‌توانيم نشان دهيم، «بار ارزشي» ناميده مي‌شود و مي‌تواند در طول زمان، دگرگون شود. براي مثال، «طالبان»، جمع فارسي «طالب»، در گذشته به سادگي به کار مي‌رفت؛ اما اکنون به دليل عملکرد ناپسند گروهي با اين نام، بار منفي يافته و براي تنقيص و عيب نهادن به کار مي‌رود. عکس اين حالت نيز امکان وقوع دارد و نمونهاي که در پي مي‌آيد، نشاندهنده تغيير بار ارزشي منفي به مثبت است و به هر حال، بي‌توجهي به اين دگرگوني پديدآمده و تفاوت معنادار، به فهم ما آسيب مي‌زند.