اما در اين جا، اين دستهبندي، اندکي اصلاح شده است. اين اصلاح، از اين ديدگاه سرچشمه گرفته است که آسيبهاي پژوهش، گاه نتيجه پديدههايي بيرون از اختيار پژوهشگر است و گاه زاييده نقص در روشهاي پژوهش و نيز نگرش، ويژگيهاي شخصيتي و موضعگيري پژوهشگر. دسته نخست، آسيبهايياند که به موادّ پژوهش باز ميگردد؛ يعني نسخ، تقطيع، نقل معنا، اختصار و ديگر آسيبهايي که در جريان صدور و نقل حديث، اتفاق افتاده و پژوهشگر حديث، دخالتي در آنها نداشته و اکنون تنها بايد آسيبهاي رخداده را بشناسد و آنها را از ساحت حديث بزدايد. اين دسته، يعني آسيبهاي موادّ پژوهش را به همان دو دسته آسيبهاي صدور و نقل حديث تقسيم و سپس گونههاي فرعيتر هر يک را بيان ميکنيم.
در دسته کلّي دوم، حديث به عنوان ماده پژوهش، مشکل و آسيبي ندارد؛ بلکه کاستي روش پژوهش و چگونگي نگاه و نگرش محقّق، موجب پديد آمدن آسيبهاي جدّي در پژوهش ميشود. اين آسيبها را نيز به دو دسته روش پژوهش و پژوهشگر، تقسيم کردهايم و براي هر يک از آنها، گونههاي فرعي متعدّدي برشمردهايم. نماي اجمالي اين دستهبندي چنين است:
دستهبندي برگزيده و توضيح آن