کرده است. پيامبر خدا بر زني يهودي گذشت که برايش گريه مي کردند، پس فرمود: «آنان مي گريند، در حالي که او در قبرش عذاب مي شود.»

نمونه چهارم:

ابوهريره از پيامبر خدا نقل کرده است:
وَلَدُ الزِّنا شَرُّ الثَّلاثَه؛^۱
زنازاده بدترينِ سه نفر است.
اين حديث نيز همان اشکال حديث پيشين را دارد؛ زيرا فرزند متولدشده از زنا تقصيري ندارد که او را بدتر از پدر و مادر گناهکارش بدانيم؛ به ويژه اگر بپذيريم که زنازاده مي تواند راه صلاح در پيش گيرد و مانند ديگر مؤمنان شود. اين حديث نيز به عايشه گفته شده و او سبب صدور حديث را چنين بيان کرده است:
إنَّما کانَ رَجُلٌ مِنَ الْمُنافِقينَ يؤذِي رَسولَ اللهِ صلي الله عليه و آله، فَقالَ: «مَنْ يعْذِرُنِي مِنْ فُلانٍ؟» قيلَ: يا رَسولَ اللهِ، مَعَ ما بِهِ، وَلَدُ زِناً. فَقالََرسولُُ اللهِ صلي الله عليه و آله: «هُوَ وَاللهِ شَرُّ الثَّلاثَه.»^۲
مردي از منافقان پيامبر خدا را آزار مي داد. پيامبر فرمود: «چه کسي مرا از دست فلاني آسوده مي کند؟»گفته شد: اي پيامبر خدا، افزون بر اين آزاررساني، زنازاده هم هست. فرمود: «به خدا سوگند، او از پدر و مادر زناکارش بدتر است.»
روايتي اين شخص را ابوغرّه جُمَحي دانسته ^۳ و روايتهاي ديگري نيز در دست داريم که بيانگر همين سبب ورود است ^۴ که با توجه به آنها نيازي به توجيه و

برخي از راويان و متکلمان در اين حديث خدشه کرده و آن را مخالف موازين قسط و عدل خداوندي دانسته اند؛ ¹ چه، تصريح قرآن در چندين آيه از سوره هاي گوناگون اين است که: لا تَزِرُ وازِرَه وِزْرَ اُخْري. ² اين شک و خدشه از همان آغاز نيز مطرح بوده است و چون اين حديث بر عايشه عرضه شد، با ذکر سبب ورود و نقل دقيق تر حديث، اين معنا را ردّ و انکار کرد و متن اصلي حديث را ارايه داد. ماجرا به نقل هشام از پدرش چنين است:
ذُکِرَ عِنْدَ عائِشَه أنَّ ابْنَ عُمَرَ رَفَعَ إلَي النَّبِي صلي الله عليه و آله: أنَّ الْمَيتَ يعَذَّبُ في قَبْرِهِ بِبُکاءِ أهْلِهِ. فِقالَتْ: إنَّما قالَ رَسولُ اللهِ صلي الله عليه و آله: «إنَّهُ لَيعَذَّبُ بِخَطيئَتِهِ وَ ذَنْبِهِ وَ إنَّ أهْلَهُ لَيبْکُونَ عَلَيهِ الآنَ.» ³
نزد عايشه گفته شد: ابن‌عمر حديثي را به پيامبر نسبت مي دهد که مرده در قبرش به سبب گريه خانواده اش عذاب مي شود. عايشه گفت: پيامبر خدا فرمود: «مرده به گناه خود در حال عذاب شدن است و خاندانش به گريه کردن بر او مشغول‌اند.»
در نقل ديگري از حاکم نيشابوري آمده است که عايشه گفت:
يغْفِرُ اللهُ لأبي‌‌عَبْدِالرَّحْمانِ ( يعني ابنَ‌‌عمر) ، أما أنَّهُ لَمْ يکْذِبْ وَ لکِنَّهُ نَسِي أوْ أخْطَأ. إنَّ رَسولَ اللهِ صلي الله عليه و آله مَرَّ عَلي يهوديه يبْکي عَلَيها، فَقالَ: «إنَّهُمْ يبْکُونَ وَ إنَّها تُعَذَّبُ في قَبْرِها.» ⁴
خدا ابوعبدالرحمان (يعني ابن‌عمر) را بيامرزد که دروغ نگفته، اما خطا