نهادند. اما راويان و فقيهان بزرگ مکتب جعفري به ستيز با آنان برخاستند و با عرضه افکار آنان به امامان و طرد احاديث خودساخته ايشان، نقد و نظر پيشوايان دين را روياروي آنان قرار دادند و نفرين امامان بر آنها را به آگاهي شيعيان رساندند.
اگر ما به احاديث مشابه مراجعه کنيم، مفهوم درست اين حديث را به سهولت به دست مي آوريم. شيخ طوسي ماجرا را اين‌گونه نقل کرده است:
أتي رَجُلٌ النَّبِي فَقالَ: يا رسولَ اللهِ! رَجُلٌ يحِبُّ مَنْ يصَلِّي وَ لا يصَلِّي إلّا الْفَرِيضَه، وَ يحِبُّ مَنْ يتَصَدَّقُ وَ لا يتَصَدَّقُ إلّا بِالْواجِبِ، وَ يحِبُّ مَنْ يصُومُ وَ لا يصُومُ إلّا شَهْرَ رَمَضانَ؟ فَقالَ رسولُ اللهِ صلي الله عليه و آله: «اَلْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَّ.»^۱
مردي نزد پيامبر آمد و گفت: اي رسول خدا! شخصي است که نمازگزاران را دوست دارد اما خود جز نماز واجب نمي‌خواند، و انفاق‌کنندگان را دوست دارد ولي خود جز در انفاق واجب نمي‌پردازد، و روزه‌داران را دوست دارد ولي خود جز در ماه رمضان روزه نمي‌گيرد. [حال او چگونه است؟] حضرت در جواب او فرمود: «مرد با کسي همراه است که دوستش دارد».
روشن‌تر و صريح‌تر از آن، روايتي است که در آن امام باقر عليه السلام مي‌فرمايد:
يعْني: لا أُصَلِّي وَ لا أَصُومُ التَّطَوُّعَ، لَيسَ الْفَرِيضَه.^۲
منظور سائل آن است که: نماز نافله نمي‌خوانم و روزه مستحبي نمي‌گيرم، مقصود او نماز و روزه واجب نيست.

تاريخ حديث بر جاي نهاده و عالمان متأخر را در قرون اخير به تهيه جوامع حديثي مانند بحار الأنوار و وسائل الشيعه وادار کرده است.

نمونه

برخي کژفهمي‌هاي فريب‌خوردگان خط غلوّ، نتيجه نديدن مجموع احاديث و گرفتار آمدن در چنبر‌ه شبهه هاست. حديث زير به تنهايي و بدون قرار گرفتن در کنار احاديث مفسّر آن، دستاويز مناسبي براي کساني است که معنويت دين را مي خواهند و تکليف را نه:
إنَّ رَجُلاً أتَي النَّبِي صلي الله عليه و آله فَقالَ: يا رسولَ اللهِ! أُحِبُّ الْمُصَلّينَ وَ لا اُصَلّي وَ أُحِبُّ الصّوّامينَ وَ لا أصُومُ؟ فَقالَ لَهُ رَسُولُ اللهِ: «أنْتَ مَعَ مَنْ أحْبَبْتَ، وَ لَکَ مَا اکْتَسَبْتَ».^۱
مردي نزد پيامبر آمد و گفت: اي فرستاده خدا! من نمازگزاران را دوست دارم ولي خود نماز نمي‌گزارم، و روزه‌داران را دوست دارم اما خود روزه نمي‌گيرم. حضرت به او فرمود: «تو با همان کس همراه مي‌شوي که دوستش داري و برايت همان خواهد بود که به دست آورده‌اي».
برخي بر اساس اين حديث و احاديث مشابه ديگر ^۲ گفته اند: محبّت اهل بيت براي نيل به درجات عالي بهشت کفايت مي کند، بدون آنکه لازم باشد به کاري بپردازيم و يا تکليفي را انجام دهيم. آنان اسلام را در محبّت اهل بيت خلاصه و معنويت بدون تکليف، دوستي بدون کوشش، و دين بدون طاعت را به مشتاقان ساده‌لوح خود عرضه کردند و با اين شيوه، خود را جلودار اين قافله به خطا درآمده ساختند و خط غلوّ را از آغازين روزهاي شکل گيري مذهب جعفري بنيان