201
درسنامه فهم حديث

از حديث بعد فهميده مي شود که اين تحريف معنوي به وسيله سرکرده غاليان، ابوالخطاب، صورت گرفته است.
شيخ صدوق در روايتي ديگر از امام صادق عليه السلام به نقل از محمد بن ابي‌عمير چنين آورده است:
قيلَ لِهُ: إِنَّ أبَا الْخَطّابِ يذْکُرُ عَنْکَ أنَّکَ قُلْتَ لَهُ: «إِذا عَرَفْتَ الْحَقَّ فَاعْمَلْ ما شِئْتَ»، فَقالَ: «لَعَنَ اللهُ أبَا الْخَطّابِ ! 1 وَ اللهِ ما قُلْتُ لَهُ هکَذا وَ لکنِّي قُلْتُ: إِذا عَرَفْتَ الْحَقَّ فَاعْمَلْ ما شِئْتَ مِنْ خَيرٍ يقْبَلُ مِنْکَ؛ إِنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ يقُولُ: ... وَ مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أوْ أُنثي وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأولئِکَ يدْخُلُونَ الْجَنَّه يرْزَقُونَ فِيها بِغَيرِ حِسابٍ2 وَ يقُولُ ـ تَبارَکَ وَ تَعالي ـ: مَنْ عَمِلَ صالِحاًً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ اُنْثي وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلْنُحْيينَّهُ حَياه طَيبَه. 3 » 4
به امام صادق عليه السلام گفته شد: ابوالخطاب از شما چنين نقل مي‌کند که شما گفته‌ايد: چون حق را شناختي هر چه مي‌خواهي بکن. حضرت فرمود: خداوند ابوالخطاب را لعنت کند، به خدا سوگند که چنين نگفتم، بلکه گفتم: چون حق را شناختي، هر کار خيري که خواستي انجام بده که از تو پذيرفته مي‌شود. خداوند عز و جل مي‌فرمايد: ... و هر كه كار شايسته كند ـ چه مرد باشد يا زن ـ‌ در حالى كه ايمان داشته باشد، در نتيجه آنان داخل بهشت مي‌‌شوند و در آنجا بي‌‌حساب روزى مي‌‌يابند و نيز مي‌فرمايد: هر كس ـ از مرد يا زن ـ

1.. محمد بن مقلاص اسدي کوفي، مشهور به ابوالخطّاب، از سران غاليان بوده است.

2.. غافر/ ۴۰.

3.. النحل/ ۹۷.

4.. معاني الأخبار، ص ۳۸۸، ح ۲۶.


درسنامه فهم حديث
200

شِئْتَ مِنْ قَلِيلِ الْخَيرَ وَ کَثِيرِهِ، فَإِنَّهُ يقْبَلُ مِنْکَ. » 1
به امام صادق عليه السلام گفتم: حديثي براي ما روايت شده که شما گفته ايد: چون معرفت يافتي هر چه مي خواهي بکن. امام پاسخ داد: آري گفته ام. گفتم: حتي زنا و دزدي يا باده‌نوشي؟ امام جمله استرجاع إِنّا للهِ وَ إِنّا إِلَيهِ راجِعُونَ بر زبان راند و فرمود: به خدا سوگند با ما انصاف نورزيده اند، ما از اعمالمان مؤاخذه شويم و آنها نه! من تنها گفته ام: هر گاه معرفت يافتي، به هر کار خيري خواستي بپرداز، کوچک يا بزرگ، که از تو پذيرفته مي شود.
شيخ صدوق روايت ديگرى را نقل مى‌کند. او در روايتي به نقل از فضيل بن عثمان آورده است:
سُئِلَ أبو عبدِاللهِ عليه السلام فَقِيلَ لَهُ: إنَّ هؤُلاءِ الأخابِثَ يرْوُونَ عَنْ أبِيکَ، يقُولُونَ إِنَّ أباکَ عليه السلام قالَ: «إذا عَرَفْتَ فَاعْمَلْ ما شِئْتَ»، فَهُمْ يسْتَحِلّونَ بَعْدَ ذلکَ کَلَّ مُحَرَّمٍ. قالَ: «ما لَهُمْ لَعَنَهُمُ اللهُ؟! إنّما قالَ أبي عليه السلام: إذا عَرَفْتَ الْحَقَّ فَاعْمَلْ ما شِئتَ مِنْ خَيرٍ، يقْبَلُ مِنْکَ .» 2
به امام صادق عليه السلام گفته شد: اين خبيثها از پدرت روايت مي کنند که فرموده است: چون معرفت يافتي، هر چه مي خواهي بکن، و هر کار حرامي را روا مي شمرند. امام صادق عليه السلام فرمود: چگونه چنين چيزي مي گويند، خداوند لعنتشان کند. پدرم تنها فرود: چون حق را شناختي، هر کار خيري مي خواهي بکن که از تو پذيرفته مي شود.

1.. الکافي، ج ۲، ص ۴۶۴.

2.. معاني الأخبار، ص ۱۸۲ (باب معني ما روي عن الباقر عليه السلام أنّه قال: «إذا عَرَفْتَ فَاعْمَلْ ما شِئْتَ»).

  • نام منبع :
    درسنامه فهم حديث
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 398110
صفحه از 240
پرینت  ارسال به