(م 1107 ق) ۱ نيز چنين رأيى داشته اند؛ اگرچه به گفته يوسف بحرانى و شيخ عبد اللّه بن صالح بحرانى، شاگرد ديگر شيخ سليمان، او از اين رأى عدول كرد. ۲
انتساب اين كتاب به ابن ميثم، درست نيست؛ چراكه مؤلّف الاستغاثة، از على بن ابراهيم قمى، بلا واسطه روايت كرده ۳ ؛ در حالى كه على بن ابراهيم، از مشايخ كلينى است و با طبقه ابو القاسم كوفى سازگار است. ديگر آن كه همو متذكّر شده است كه نَسَب سادات عصر او، با شش يا هفت واسطه، به امام زين العابدين عليه السلام مى رسد ۴ و اين نيز با طبقه ابو القاسم سازگار است. ۵
الاستغاثة كتابى كلامى، تاريخى و نقد الحديثى است. نسخه چاپى اين كتاب، در دو مجلّد و شامل مقدّمه محقّق، مقدّمه مؤلّف و متن اصلى است. در مقدّمه محقّق، شرح حال مؤلّف، انتساب كتاب به ابو القاسم و موضوع آن، مطرح شده و در مقدّمه مؤلّف، انگيزه تأليف آمده است. ابو القاسم كوفى در باره انگيزه تأليف اين كتاب، به پراكندگى، تكثّر و اختلاف مسلمانان اشاره كرده و اين كه رويكرد غالب فرقه ها و مذاهب پديد آمده، بى توجّهى به احكام اسلام است. وى سبب اصلى آن را دور شدن امام على عليه السلام از مقام خلافت پيامبر صلى الله عليه و آله و نيز تحريف ها و بدعت هاى خلفا دانسته و بر اين اساس، براى روشن كردن اذهان و مقابله با برخى كج انديشى ها و تعصّب هاى بى منطق، اين كتاب را تأليف كرده است. ۶
متن اصلى كتاب، در دو جزء فراهم شده است: جزء اوّل، در باره جايگاه بى بديل اهل بيت و بويژه امام على عليه السلام ، بيان ناملايمات بر آن امام پس از درگذشت پيامبر
1.لؤلؤ البحرين ، ص ۲۶۰ ؛ رياض العلماء ، همان جا ؛ خاتمة مستدرك الوسائل ، همان جا .
2.لؤلؤ البحرين، همان جا.
3.الاستغاثة، ج ۱، ص ۲۹.
4.همان، ج ۱، ص ۸۳ .
5.الاستغاثة، ج ۱، ص ۷ ـ ۸ ، مقدّمه محقّق كتاب .
6.الاستغاثة، ج ۱، ص ۱ ـ ۲.
