میرزا حسین نوری(1254- 1320 ق)

فقیه، رجالی و یکی از محدثان و مؤلّفان برجسته و پُرتلاش به شمار می آید. وی در دهکده بالو از توابع شهرستان نور مازندران به دنیا آمد.[۱] به سال ۱۲۷۳ ق، در ۱۹ سالگی عازم نجف اشرف شد. دو سال بعد از میرزای شیرازی به سامرا رفت. در سال ۱۳۱۴ ق به نجف اشرف بازگشت و تا آخر عمر در آن شهر باقی ماند و در شب چهارشنبه ۲۷ جمادی الثانی، سال ۱۳۲۰ ق در نجف درگذشت و در یکی از حجرات صحن حرم امام علی بن ابی طالب(ع) به خاک سپرده شد.[۲]

مکانت حدیثی

محدّث نوری، از دانشمندان بسیاری اجازه روایت گرفت. شیخ اعظم مرتضی انصاری (م ۱۲۸۱ ق)، محمّدعلی محلّاتی (م ۱۲۳۲ ق) و عبد الحسین طهرانی (م ۱۲۸۶ ق)، عبد الرحیم بروجردی (م ۱۳۰۶ ق)، میرزا حسن شیرازی (م ۱۳۱۲ ق) و ملّا علی کنی (م ۱۳۰۶) از مشایخ وی به شمار می آیند. شاگردان بسیاری نیز در محضر او علم آموخته اند و اجازه حدیث گرفته اند که برخی آنان عبارت اند از: سید عبد الحسین بن سید یوسف بن سیدجواد موسوی عاملی صوری، شیخ آقا بزرگ تهرانی، شیخ محمّدحسین بن شیخ علی کاشف الغطاء، شیخ عبّاس قمی، سید عبد الحسین حسینی خاتون آبادی، مشهور به سید العراقین، میرزا حسین نایینی، محمّدجواد بلاغی، میرزا ابو الفضل تهرانی، شیخ فضل اللّٰه نوری و آقا ضیاء عراقی. مراتب علمی و تقوای او را عالمان دینی معاصرش، شاگردانش و نیز عالمان و محدّثان پس از وی، همگی ستوده اند.[۳]

آثار حدیثی

محدّث نوری بیش از سی کتاب به زبان عربی و فارسی تألیف کرده که برخی از آنها عبارت اند از: مستدرک الوسائل (مشهورترین تألیف محدّث، در استدراک و تتمیم وسائل الشیعة، شامل ۲۳ هزار و ۵۱۴ حدیث. در پایان کتاب، تحقیقات ارزنده ای با عنوان خاتمة مستدرک الوسائل آمده که مشتمل بر دوازده فایده است)؛ الصحیفة العلویة المبارکة الثانیة؛ الصحیفة الرابعة السجادیة؛ نجم الثاقب فی أحوال الإمام الغالب؛ جنّة المأوی؛ نفس الرحمان فی فضائل سیدنا سلمان رحمه الله؛ معالم العبر و نیز تحیة الزائر (مستدرک کتاب تحفة الزائر علّامه مجلسی). [۴]

[۱] . اعیان الشیعه، ج۶ ص۱۴۳.

[۲] . همان، ج۶ ص۱۴۳.

[۳] . نقباء البشر: ج۲ ص۵۴۳ و ۵۵۵، نجم الثاقب: ج۱ ص۵۸ تا ۷۷، أعیان الشیعة: ج۶ ص۱۴۳.

[۴] . نقباء البشر: ج۲ ص۵۵۰ تا ۵۵۵.