معصومين را دانست. فوايد مدينه را نوشت، به اين بلاد فرستاد. اکثر اهل نجف و عتبات عاليات، طريقه او را مستحسن دانستند و رجوع به اخبار نمودند، و الحقّ، اکثر آنچه مولانا محمّد امين گفته است، حق است.
سپس ميانه‌رويِ خود را «وسطي ما بين افراط و تفريط» معرّفي مي‌‌کند و در توضيحي اجمالي، تقليد را مي‌‌پذيرد؛ با اين شرط که آن عالم، بر اثر «کثرت مزاولت و اشتغال به اخبار، عارف به طريقه اهل بيت عليهم السلام شده باشد و بتواند جمع بين اخبار ايشان نمايد، [و نيز] عادل بلکه تارک دنيا باشد»؛ ولي عمل به قول و نظر او، در حقيقت، «عمل به قول الله و قول الرسول و قول ائمّه معصومين عليهم السلام» است. ^۱
در ميان شاگردان مرحوم محمّد تقي مجلسى، نام بزرگاني چون فرزندش علامه محمّد باقر مجلسى، آقا جمال خوانسارى، آقا حسين خوانسارى، محمّد صادق کرباسى، سيد عبد الحسين خاتون آبادي و سيد نعمة الله جزايري، به چشم مي‌‌خورد. ^۲
مجلسي اوّل، داراي آثار قلمي متعدّدي است که مهم‌ترينشان عبارت‌اند از:
1. روضة المتقين: شرحي عربي بر کتاب من لا يحضره الفقيه شيخ صدوق، و از برترين شروح آن است که اکنون اين کتاب در چهارده مجلّد به چاپ رسيده است. ^۳
2. لوامع قدسيه يا لوامع صاحبقرانى: شرح فارسي کتاب من لا يحضره الفقيه که آن را به توصيه شاه عباس دوم صفوي نوشت و چون شاه عباس ملقّب به «صاحبقران» بود، آن را لوامع صاحبقراني ناميد. ^۴
3. حديقة المتقين: رساله‌اي فارسى، که جهت استفاده مقلّدان خود نوشته است. ^۵

ملا عبد الله شوشتري (م 1021 ق) و شيخ بهايي (م 1030 ق) آغاز کرد و سپس به نجف اشرف رفت تا اين که از محدّثان و عالمان بزرگ عصر خود گشت. او به تهذيب نفس و رياضت اشتغال داشت و گفته شده که چهل بار پياده به خانه خدا مشرّف شد. ^۱برخي از رياضت‌هاي او، زمينه‌ساز اتهام تصوّف شد؛ ^۲ولي به گواهي آثارش و شهادت ديگر معاصرانش، صوفي نبود؛ بلکه به گفته فرزندش علامه مجلسى، خود را به صوفيان نزديک کرده بود تا بتواند با جذب آنان، عقايد نادرستشان را بزدايد.
مجلسي اوّل، از نخستين کساني است که به اخباريگري گرايش يافتند و در ترويج حديث، کوشيدند. وي را بايد از پيروان ميانه‌رو و متعادل مکتب اخباري شمرد که گفته شده نظريات محمّد امين استرآبادي را صريحاً تأييد کرده است و با اين حال، در بعضي از آن‌ها اشکال مي‌کند. براي نمونه، او بر خلاف محمّد امين استرآبادى، «خبر واحد صحيح بدون قرينه» را حجّت مي‌داند، مگر آن که مخالف ظاهر قرآن و يا سنّت متواتر باشد. وي در شرح فارسي خويش بر من لايحضر صدوق، پس از اشاره به علل پيدايش اخباريگري، به ستايش حرکت استرآبادي پرداخته است:
و ديگر از اموري که ذکر آن لايق نيست، [اين است که] اختلافات در ميان شيعه به هم رسيد و هر يک به موجب يافت خود از قرآن و حديث، عمل مي‌نمودند و مقلّدان، متابعت ايشان مي‌کردند. تا آن که سي سال ـ تقريباً ـ قبل از اين، فاضل متبحّر مولانا محمّد امين استرآبادى رحمه الله عليه مشغول مقابله و مطالعه اخبار ائمّه معصومين عليهم السلام شد و مذمّت آراء و مقاييس را مطالعه نمود و طريقه اصحاب حضرات ائمّه