استادان و راويان

وي افزون بر امام صادق عليه السلام، از برادرش عبد الکريم و ابو الصّامت روايت کرده است. گروه بسياري از راويان، همچون ابن مُسْکان، اَبان بن عثمان، حَماد بن عثمان، حَماد بن عيسي، علاء بن رَزين، علي بن رِئاب، فضالة بن ايوب و هشام بن سالم از او روايت کرده‌اند. ^۱

روايات و آثار

نام اين راوي در 78 مورد از اسناد روايات، ذکر شده است. فهرستي بيش از يکصد مورد از روايت‌هاي او در کتب اربعه حديثي شيعه ـ که در اصل مي‌تواند از اين کتاب باشد ـ در معجم الرّجال، و حدود دويست مورد ديگر در ساير منابع حديثي، در فهارس بحار الأنوار ذکر شده است. ^۲ ابن ابي يعفور، کتابي داشته که ثابت بن شُرَيح، از وي روايت کرده است. ^۳

2. اَبان بن تَغْلِب بن رَباح رَبَعي بَکري جُرَيري کوفي (م141ق)

ابان، از شخصيت‌هاي برجسته تايخ اسلام و اعضاي مشهور و سرشناس جامعه شيعه در روزگار خود بوده است. وي چنان شأن و منزلتي در ميان شيعه و اهل سنّت داشت که وقتي وارد مدينه مي‌شد، حلقه‌هاي درسي به دور او گرد مي‌‌آمدند و ستوني که پيامبر صلي الله عليه و آله بر آن تکيه مي‌زد، براي نشستن او خالي مي‌شد. ^۴ اين امر، نشان دهنده تعامل گسترده ابان، با راويان و محدّثان اهل سنّت بود.

1. ابو محمّد عبد الله بن ابي يعْفور عبدي واقِدي کوفي (م 131 ق)

از قاريان و مدرّسان قرآن در مسجد کوفه و از اصحاب نزديک امام صادق عليه السلام بود که به زهد و تقوا شهرت داشت. ابن ابي يعفور، از مهم‌ترين اين افراد و از نزديک‌ترين ياران امام صادق عليه السلام بود که در زبان آن حضرت، با توصيفات نادري ستايش شده است. زيد شَحّام از آن
حضرت نقل کرده است که فرمود:
هيچ کس را نيافتم که حرف مرا بپذيرد و امر مرا اطاعت کند و در مسير اجدادم گام بردارد، مگر اين دو مرد: عبد الله بن ابي يعْفور و حمران بن اَعْين. خدا آنان را رحمت کند که شيعيان مؤمن و خالص ما هستند و نام آنها نزد ما، در کتاب اصحاب يمين که خدا به پيامبرش داد، آمده است!^۱