چهل و هشت. کتاب ابو العبّاس احمد بن محمّد
اين کتاب، در فرج المهموم آمده است. محتمل است که مؤلّف آن، يا ابن عقده (م 333 ق)، يا ابو العبّاس احمد بن محمّد فرغانى (که در اين صورت، تأليف مورد بحث، همان جوامع علم النجوم است) و يا ابو العبّاس احمد بن محمّد بن نوح سيرافى (م اواسط قرن پنجم) باشد. نسخه آن به خطّ شيخ طوسى بوده است. مورد نقل شده، مشتمل بر يک پيش‌بينى اخترشناسانه است که محقَّق شده است. ۱
5. کتاب‌هاي برجاي مانده تا سده هشتم
يک. کتاب «الرجال» احمد بن علي بن محمّد علوي ۲
تصريح کننده: علّامه حلّي (م 726 ق)
ظاهراً اين کتاب، به دست علّامه حلّي رسيده و در کتاب رجال خود از آن بهره برده است. ۳
دو. کتاب «الجامع» احمد بن محمّد بن أبي نصر بَزَنطي (م 221 يا 222ق)
تصريح کننده: علّامه حلّي
به نظر مي‌رسد که اين کتاب، در دسترس علّامه حلّي بوده و در المختلف، از آن روايتي آورده است. ۴ احسائي همين روايت را نقل کرده است. ۵
سه. «المناقب» عبّاد بن يعقوب رواجني
تصريح کننده: شمس الدين ذهبي (م 748 ق)
اين کتاب را ذهبي نام برده است. وي بر اين باور است که عبّاد، کتابي به نام المناقب،
در فضايل اهل بيت عليهم السلام داشته و جزئي از آن در اختيار او بوده است. ۶ وي در جايي ديگر، روايتي از اين کتاب، درباره دوستي فطر بن خليفه، به اهل بيت عليهم السلام نقل کرده است. ۷
1.همان، ص۳۵۱.
2.اين راوي، مقيم مکّه بوده، ولي بيشتر سماع او از کوفيان بوده است (رجال النجاشي، ش۱۹۶).
3.خلاصة الأقوال، ص۹۴ (شرح حال جابر جعفي)، ص۱۰۳ (شرح حال حسن بن حبيش)، ص۱۴۹ (شرح حال ابوعبيده حذاء)، ص۳۰۰ (شرح حال ابوعلي علوي) و ص۴۲۴ (شرح حال ابو رُوَيم انصاري). نيز ر.ک: قاموس الرجال، ج ۱۲، ص۵۷ ـ ۵۸.
4.مختلف الشيعة، ج ۷، ص ۳۴۶ ـ ۳۴۷.
5.عوالي اللآلي، ج ۲، ص ۲۷۹.
6.سير أعلام النبلاء، ج۱۱، ص۵۳۸ .
7.همان، ج ۷، ص۳۳. نيز ر.ک: ميزان الاعتدال، ج۳، ص۳۶۴.
