6. کتاب‌هاي برجاي مانده تا سده نهم
يک. کتاب «المعمرين» ابو مخنف
تصريح کننده: ابن حجر عسقلاني (م 852 ق) ۱
ابن حجر، اين کتاب را در اختيار داشته و چندين بار از آن نقل کرده است. ۲ در يکي از اين نقل‌ها ابو مخنف بر اين باور است که عالمان به احاديث اجماع دارند که خضر، بيشترين عمر را در ميان آدميان دارد و او همان خضرون بن قابيل بن آدم است. ۳
دو. «مسند على بن ابى طالب عليه السلام» ابو جعفر محمّد بن عبد الله بن سليمان حضرمي کوفى مُطَين (م 297 ق)
سيد بن طاووس در طرائف، از اين کتاب روايت کرده است و از کتاب اليقين وي بر مي‌آيد که اين مسند، در دسترس او بوده است. سيد، برخي احاديث آن را انتخاب کرده و در کتابي با نام ري الظمآن نقل کرده است. احتمالاً مسند على، بخشى از مسند مُطَين بوده که سزگين از آن ياد نکرده و ظاهراً مفقود شده است. در نقل‌هاى موجود در طرائف، قُثَم بن عبّاس معتقد است که حقّ على عليه السلام بود تا خليفه پيامبر خدا صلي الله عليه و آله شود؛ زيرا اوّلين فردى بود که اسلام آورد و بيش از همه بر آن استقامت داشت.
در نقلي ديگر آمده است که ابو بکر، يک بار در هنگام امامت نماز جمعه، گرفتار حدث شد. آن گاه از منبر پايين آمد و ابوذر جاى او را گرفت. زمانى که مردم از اين کار اظهار شگفتى کردند، امير مؤمنان عليه السلام اقدام او را مورد تأييد قرار داد. در نقلي ديگر از امام على عليه السلام نقل شده که بهتر است مشايعين، پشت سر جنازه حرکت کنند، نه جلوى آنها (چنان که ابو بکر و عمر چنين مى‌کرده‌اند).
در اليقين، روايتى از مُطَين نقل شده است؛ امّا از تأليفى که روايت از آن اخذ شده، يادي نشده است. در طرائف، کتابي از مُطَين توسّط کشف المخفي ابن بِطريق ذکر شده و آمده است که اين تأليف، داراى سه روايت درباره حضرت مهدى عليه السلام بوده است. ۴
ظاهراً ذهبي، قطعه‌اي از اين مسند را در اختيار داشته است. ۵ ابن حجر عسقلاني نيز در مشيخه‌اش آن را ياد کرده و در دوازده جزء، وصف نموده است. سپس اسناد آن را نقل و از مؤلّف روايت کرده است. ۶
1.تصريح کننده اين نمونه تا نمونه چهارم، ابن حجر عسقلاني است.
2.الإصابة، ج۱، ص ۲۹۶ و ج ۲، ص ۱۵۶.
3.الإصابة، ج ۲، ص۲۵۰.
4.کتاب‌خانه ابن طاووس، ص ۴۵۹ ـ ۴۶۰.
5.تاريخ الإسلام، ج ۲۷، ص ۶۶.
6.فصل‌نامه تراثنا، شماره ۲۰ (سال پنجم، شماره سوم، رجب ۱۴۱۰)، ص ۶۱.
