دو. «الإهليلجة في التوحيد» مفضّل بن عمر

تصريح کننده: علّامه مجلسي
ابن شهر آشوب نيز کتابي با عنوان الإهليلجه في التوحيد به مفضّل بن عمر، نسبت داده است. ^۱ اين کتاب، نامه‌اي است منسوب به امام صادق عليه السلام در پاسخ به پرسشي از مفضّل درباره وجود و توحيد که به صورت گفتگويي ميان امام صادق عليه السلام و يک طبيب هندي، نوشته شده است. اين کتاب در دوران‌هاي بعد، مورد توجّه قرار گرفت.
علّامه مجلسي، متن کامل آن را با شرح در بحار الأنوار (ج3، ص152ـ 198) نقل کرده است. شروح و ترجمه‌هايي نيز بر آن نوشته شده است. حتّي گفته مي‌شد که سيد بن طاووس، توصيه کرده که اين کتاب را در سفرها همراه داشته باشيد و در آن نظر و تفکّر نماييد. ^۲

8. کتاب‌هاي برجاي مانده تا سده دوازدهم

يک. کتاب «فَکِّر» مفضل بن عمر (زنده در ميانه قرن دوم)

تصريح کننده: علّامه مجلسي (م 1111 ق)
نجاشي، اين کتاب را في بدء الخلق والحثّ علي الاعتبار مي‌شناساند ^۱ و به جهت موضوع آن ـ که توحيد بوده ـ ‌، بعدها به توحيد مفضّل شهرت يافت. ^۲ اين کتاب، توسّط محمّد بن سنان زاهري، به عنوان مجموعه‌اي از درس‌هاي امام صادق عليه السلام به مفضّل نوشته شده که امام ضمن آن، براي اثبات وجود خداوند استدلال مي‌کند. ^۳
توصيف ابن طاووس از کتاب مفضّل بن عمر جعفي ـ که در الامان و کشف المحجّة از آن نقل کرده ـ نيز با محتواى توحيد مفضّل منطبق است. ابن طاووس، به کتابي که امام صادق عليه السلام بر مفضّل بن عمر املا کرده بود، اشاره مى‌کند و آن را مربوط به خلق عالم توسط خداوند و حکمت او در خلق دنيا و نماياندن اسرار آن مى‌داند. ^۴
اين کتاب، در دسترس شيخ حرّ عاملي و علّامه مجلسي بوده است. عاملي در کتاب الفصول المهمّة في اُصول الأئمّة (ج1، ص139 و ص176 ـ 177) دو روايت از آن آورده است. مجلسي نيز، متن کامل آن را در بحار الأنوار (ج3، ص57ـ 151، باب الخبر المشتهر بتوحيد المفضل بن عمر) نقل کرده است. سپس، کتاب به صورت مستقل چاپ شد.