راويان ابن مسعود
ابن مسعود، از مهم‌ترين صحابه در کوفه است که بيشترين نقش را در تربيت شاگردان اين منطقه ايفا کرده است. خليفه دوم، او را به عنوان معلّم و راهنماي مردم کوفه فرستاد ۱ و وي در آموختن علوم، به اندازه‌اي موفّق بود که وقتي امام علي عليه السلام وارد کوفه شد، فرمود:
خداوند، ابن مسعود را رحمت کند که اين شهر را از دانش، آکنده ساخت!۲
بسياري از روايات مدح کوفه، به دليل نقش ابن مسعود در دانش اين شهر است که در الطبقات الکبري و ديگر کتب، نقل شده است. ۳
مسلم در مقدّمه خود از ابو بکر بن عياش نقل مي‌کند که: از مغيره شنيدم که مي‌گفت: «بر حديث علي عليه السلام اعتماد نمي‌شد، مگر اين که از اصحاب عبد الله بن مسعود نقل شده باشد». ۴ بسياري از راويان، از ابن مسعود ، روايت کرده‌اند و چنان‌که ديديم، تعداد راويان ابن مسعود، به نقل از ابن سعد، به 144 نفر مي‌رسد. از ميان صحابه مي‌توان به: ابو موسى اشعري، ابو هريره، ابن عبّاس، ابن عمر، عمران بن حصين، جابر، انس و ابو اَمامه، و از تابعيان: علقمه، اسود، مسروق، عبيده، ابو وائله، قيس بن ابي حازم، زرّ بن حُبَيش، ربيع بن خُثَيم، طارق بن شهاب، زيد بن وهب و دو پسرش ابو عبيده و عبد الرحمان، عوف بن مالک، ابو عمرو شيباني، و... اشاره کرد. ۵
طبق روايات جامع المسانيد، بيشترين روايات را اين افراد از ابن مسعود روايت کرده‌اند: اسود بن يزيد، زرّ بن حُبَيش، شقيق بن سلمه، طارق بن شهاب، عبد الله بن يزيد، علقمة بن قيس، عوف بن مالک، و مسروق بن اجدع. ۶
1.سير أعلام النبلاء، ج۱، ص۴۸۵ .
2.نصب الراية، ج۱، ص۲۵.
3.الطبقات الکبري، ج۶، طبقات الکوفيين.
4.صحيح مسلم، ج۱، ص۱۱.
5.سير أعلام النبلاء، ج۱، ص۴۶۱ـ ۴۶۲.
6.جامع المسانيد، ج۲۷.
