البته دميني خود از درستي حديث عرضه دفاع کرده و چنين ميگويد:
«شايد آنان از عرضهي حديث بر قرآن چنين برداشت کردهاند که اگر در احاديث مطلبي آمده باشد که در قرآن نيست، محکوم به رد است، در حالي که از حديث عرضه اين مطلب استفاده نميشود؛ چه، اين حديث در مقام اثبات اين نکته است که هر چيزي که موافق قرآن است؛ پذيرفتني بوده و هرچه مخالف آن است؛ مردود است.»۱
استاد جعفر مرتضي عاملي در بررسي معيار قرآني به صورت مبسوطتري به اين شبهه پرداخته است. وي در ابتدا، نه روايت از منابع اهل سنّت به نقل از رسول اکرم صلي الله عليه وآله حضرت امير عليه السلام عبدالله بن عباس، عبدالله بن مسعود، ابي بن کعب و... در زمينهي ضرورت عرضهي حديث به قرآن ذکر کرده است،۲ آنگاه با تعجّب ميگويد عالمان اهل سنّت بهرغم وجود اين روايات مخالف عمل به قرآن بوده و سنّت را حاکم بر قرآن ميدانند، حتّي حديث عرضه را از اساس باطل ميانگارند.۳
ابوبکر بيهقي ميگويد:
«حديثي که دربارهي عرضهي روايات بر قرآن نقل شده باطل است و خود اين حديث بر بطلان خود دلالت دارد؛ زيرا در قرآن نيامده است که حديث را بر قرآن عرضه کنيد.»۴
خطابي ميگويد:
«اين حديث را زنادقه جعل کردهاند.»۵
عبدالرحمن بن مهدي(م198)۶ معتقد است:
«زنادقه و خوارج اين حديث را برساختهاند؛ يعني، اين روايت از پيامبر را که فرمود: «هر حديثي که از من به شما ميرسد، آن را بر قرآن عرضه کنيد، اگر
1.. همان.
2.. همان، ص۱۱۷ ـ ۱۱۸.
3.. الصحيح من سيرة النبي الاعظم، ج۱، ص۲۶۱.
4.. همان، ص۲۷۰. به نقل از دلائل النبوة، ج۱، ص۲۶.
5.. همان، الخلاصة في اصول الحديث، ص۸۵.
6.. او عبد الرحمن بن مهدي بن حسان عنبري بصري و از حافظان بزرگ حديث است.