احادیث داستانی همیاری

الإمام الباقر(ع):

لَمّا خَرَجَ أمیرُ المُؤمِنینَ(ع) یریدُ البَصرَةَ نَزَلَ بِالرَّبَذَةِ، فَأَتاهُ رَجُلٌ مِن مُحارِبٍ، فَقالَ: یا أمیرَ المُؤمِنینَ، إنّی تَحَمَّلتُ فی قَومی حَمالَةً، وإنّی سَأَلتُ فی طَوائِفَ مِنهُمُ المُؤاساةَ وَالمَعونَةَ فَسَبَقَت إلَی ألسِنَتُهُم بِالنَّکدِ، فَمُرهُم یا أمیرَ المُؤمِنینَ بِمَعونَتی، وحُثَّهُم عَلی مُؤاساتی.

فَقالَ: أینَ هُم؟ فَقالَ: هؤُلاءِ فَریقٌ مِنهُم حَیثُ تَری.

قالَ: فَنَصَّراحِلَتَهُ فَادَّلَفَتکأَنَّها ظَلیمٌ، فَادَّلَفَ بَعضُ أصحابِهِ فی طَلَبِها فَلَأیا بِلَأیما لُحِقَت، فَانتَهی إلَی القَومِ فَسَلَّمَ عَلَیهِم وسَأَلَهُم ما یمنَعُهُم مِن مُؤاساةِ صاحِبِهِم، فَشَکوهُ وشَکاهُم.

فَقالَ أمیرُ المُؤمِنینَ(ع): وَصَلَ امرُؤٌ عَشیرَتَهُ، فَإِنَّهُم أولی بِبِرِّهِ وذاتِ یدِهِ، ووَصَلَتِ العَشیرَةُ أخاها إن عَثَرَ به دَهرٌ وأدبَرَت عَنهُ دُنیا، فَإِنَّ المُتَواصِلینَ المُتَباذِلینَ مَأجورونَ، وإنَّ المُتَقاطِعینَ المُتَدابِرینَ مَوزورونَ.

قالَ: ثُمَّ بَعَثَ راحِلَتَهُ وقالَ: حَل.[۱]

امام باقر(ع):

زمانی که امیر مؤمنان(ع) به قصد بصره خارج شد، در رَبَذه فرود آمد. مردی از مُحارب نزد ایشان آمد و گفت: ای امیر مؤمنان! من از طرف قوم خود، تاوانی بر عهده دارم، و از برخی طایفه های آنان خواستم که مرا یاری و مساعدت کنند؛ امّا آنها زبان به بدگویی و سرزنش من گشودند. شما ـ ای امیر مؤمنان ـ به آنها دستور بده که کمکم کنند، و به همیاری با من ترغیبشان کن.

فرمود: «آنها کجایند؟».

گفت: گروهی از آنان، آن جایند که می بینی.

ایشان ناقه اش را با سرعت تمام، به حرکت در آورد، به طوری که ناقه مانند شترمرغ می دوید. جماعتی از یاران امیر مؤمنان نیز در پی ناقه ایشان تاختند و با زحمت زیاد، خود را به وی رساندند.

امام(ع) به آن عدّه رسید و بر آنان سلام کرد و پرسید که چرا به هم قبیله خود، کمک نمی کنند. آنها از آن مرد، شِکوه کردند و او نیز از آنها شِکوه کرد.

امیر مؤمنان(ع) فرمود: «انسان باید به عشیره خود کمک کند؛ زیرا آنان به نیکی کردن به او و دستگیری نمودن از او سزاوارترند، و عشیره نیز باید به برادرشان ـ آن گاه که روزگارْ به زمینش می زند و دنیا به او پشت می کند ـ یاری برسانند؛ زیرا کسانی که صله رحم می کنند و به یکدیگر بخشش می نمایند، [نزد خداوند عز و جل ] پاداش می یابند، و آنان که از یکدیگر می بُرند و به هم پشت می کنند، گنهکارند». این را فرمود و ناقه اش را هی کرد.

[۱]. الکافی: ج ۲ ص ۱۵۳ ح ۱۸، دانشنامه قرآن و حدیث ج ۴ ص ۲۶۴.