بررسی و داوری ادله بی‌اعتباری روایت لیلة‌الرغائب

نشریه : فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : فاطمه ژیان

چکیده :

در روایتی از پیامبر(ص) اولین شب جمعه ماه رجب، به لیلة‌الرغائب موسوم شده و برگزاری نمازی خاص در این شب سفارش شده است. بر پایه این روایت، از دیرباز اعمال خاص اولین شب جمعه ماه رجب مورد توجه بسیاری از متشرعان بوده و هست. از حدود قرن هفتم به بعد، در اصالت روایت، ‌نام‏گذاری این شب به لیلة‌الرغائب و برگزاری نماز آن، تردیدها و انتقاداتی شکل گرفت و گسترش یافت. تعداد قابل توجهی از حدیث‌پژوهان اهل‌تسنن در اثبات بی‌اعتباری این روایت کوشیده و برگزاری نماز رغائب را بدعت خوانده‌اند، اما شیعی‌مذهبان کمتر به مناقشه در این روایت پرداخته‌ و بسیاری از آنان بر اساس قاعده تسامح به استحباب یا جواز برگزاری نماز رغائب حکم کرده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگر چه طرق موجود از این روایت، متقن نیست، اما شواهدی گواه بر آن است که منابعی در قرون نخستین و پیش از قرن چهارم به نقل آن پرداخته‌اند و انتقادات وارد شده، بر محتوای این روایت استوار نبوده و دلالت روایت خالی از اشکال است.