نقد عقیده اخباریان با قواعد برآمده از روایات تفسیر عصری

نشریه : فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : محمد هادی خالصی مقدم
پديدآورنده : محسن قاسم پور

چکیده :

برخی عالمان شیعی - که به اخباریان معروف‏ اند - عقاید مختلفی درباره آیات و روایات دارند. یکی از باورهای‏شان این است که منکر حجیت همه آیات‏اند و استدلال به قرآن را مشروط به در دست داشتن تأییدی از سوی اهل بیت: می‏دانند و تفسیر قرآن را مخصوص اهل بیت: می‏دانند. در رد باور آن‏ها، استدلال‏ها و کتب زیادی نوشته شده است، اما برآیند این مقاله، یکی از بهترین نقدهای این عقیده اخباریان محسوب می‏شود.
در این مقاله با تکیه بر روایات تفسیر عصری و اثبات عصری بودن آن‏ها، به استخراج قواعد برآمده از آن‏ها پرداخته شده است. این قواعد عبارت‏اند از: لزوم پیوند تفسیر با قواعد زبان‏شناختی عربی، لزوم پیوند تفسیر با دیگر آیات قرآن، لزوم اعمال قواعد علوم قرآنی در تفسیر - که ارجاع متشابهات به محکمات، و لزوم توجه به زمان نزول آیات از جمله مکی و مدنی بودن آن‏ها از مصادیق این قاعده است -، لزوم استفاده از قرینه روایات اهل بیت:، عدم جواز تأویل به مصداق یا ذکر بطون برای آیات و لزوم استفاده از عقل و قوانین عقلی در تفسیر.
از رهگذر این قواعد نتیجه می‏گیریم که اهل بیت: به وسیله اشاره به این قواعد تفسیری، راه را برای تفسیر قاعده‏مند دیگران نیز بازکرده ‏اند.