بررسى شده است. نويسنده، رابطه حكم و تلاوت در نسخ را، براساس منابع اهل سنت توضيح داده، و به بيان چهار شيوه شناخت ناسخ و منسوخ پرداخته است.

كليد واژه: قرآن - ناسخ و منسوخ / ناسخ و منسوخ / دانشمندان اهل سنت / دانشمندان شيعه / كتاب‏شناسى نسخ / ناسخ و منسوخ - شبهه‏ها / ناسخ و منسوخ - نقد و بررسى / نسخ در قرآن.

موضوع «ناسخ و منسوخ» از مباحث پيچيده علوم قرآنى است كه به ويژه، در فقه اسلامى كاربرد اساسى دارد. ازاين‏رو، نه فقط در كتب تفسير و قرآن‏شناسى، كه در متون فقه و اصول فقه نيز بدان پرداخته‏اند.
در اهمّيت اين موضوع همين بس كه در احاديث معصومين عليهم السلام آگاهى از آن را، لازمه تصدّى مناصب قضاوت و اِفتاء دانسته‏اند. دو شاهد زير، دراين‏باره كفايت مى‏كند:
1 - عبداللَّه بن شُبرُمة الضَبّى، قاضى منصور دوانِقى در كوفه، مى‏گفت: حديثى از جعفر بن محمّد عليه السلام شنيده‏ام كه هرگاه به يادم مى‏آيد، قلبم مى‏خواهد بشكافد. آن حضرت، از پدرش، از جدّش، از پيامبر صلى اللَّه عليه وآله نقل مى‏فرمود:

و سوگند به خدا، كه نه پدرش به جدّش نسبت دروغ داده، و نه جدّش به پيامبر، كه:
«... مَن أفتَى الناسَ بِغَيرِ علمٍ و هو لايَعلَمُ الناسخَ مِن المَنسوخِ و الُمحكَمَ مِن المُتَشابِهِ فَقَد هَلَكَ و أهلَك» (35: ج 1، ص 43 ؛ 37: ج 2، ص 119 و 298 به نقل از: محاسن برقى و امالى صدوق)

2 - عن أبى عبدالرحمن السُلَمى، أنَّ عليّاً عليه السلام مَرَّ على‏ قاضٍ‏¹ فقال: هَل