2- 6. عكس العمل شديد قريش پيامدهاى بعدى و تدبيرات پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه وآله:

آنچه در يوم الدار روى داد، ناگهان قريش را از خوابى سنگين بيدار ساخت، به يكباره متوجه شدند كه امرِ پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه وآله امرى ادامه دار است، نه با مرگ او به پايان مى‏رسد، و نه مى‏توانند در صورتِ مرگ حضرتش صلى اللَّه عليه وآله ميراث خوارِ او شوند. از سوى ديگر متوجه شدند كه لحن بيان پيامبر صلى اللَّه عليه وآله نيز تغيير كرده، ديگر آشكارا و تند و بى محابا، شرك و مشركان را مورد نقد قرار مى‏دهد و ديگر جاى هيچ مدارايى نيست. پس عليه پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه وآله، عليه اميرالمؤمنين عليه السلام و عليه فرزندان طاهرين آن بزرگوار نقشه‏ها كشيدند و خيانتها پيشه كردند، چنانكه اميرالمؤمنين عليه السلام در شرح آن فرمود:
«خدايا از تو يارى مى‏جويم كه از قريش انتقام‏گيرى، آنان براى پيامبرت نقشه‏هايى خيانت‏آميز كشيدند، ولى نتوانستند و تو نگذاشتى. آن گاه بر من فرو افتادند و مرا در ميان گرفتند. خدايا! حسن و حسين را حفظ كن و تا من زنده‏ام بزهكاران قريش را بر آنان مسلّط مساز. و چون جانِ مرا گرفتى، خود مراقبِ آنان باش و تو بر هر چيز گواهى» (2: ج 20، ص 298)
امام باقر و امام صادق عليهما السلام هم در اين زمينه فرمودند: «رسولِ خدا صلى اللَّه عليه وآله از قومِ خود، بلائى عظيم كشيد... و پس از ايشان اميرالمؤمنين همانقدر كشيد از منافقان... (14: ج 2، ص 54)
در اينجا مناسب است نكته‏اى را يادآورى كنيم و آن اينكه اسلام، شامل دو بخش است: تولّى و تبرّى، تولّى نسبت به اللَّه و هر آنچه كه الاهى است و تبرى از شيطان و هر آنچه كه شيطانى اسيت. چنانكه در قرآن كريم فرمود: اَلَم اَعْهَد اليكم يا بنى آدَمَ اَن لا تَعبدو الشيطانَ اِنَّه لكم عدوٌّ مبينٌ و اَنِ اعبدونى هذا صراطٌ مستقيمٌ. (يس (۳۶) / ۶۰ و ۶۱)
تا قبل از نزول آيه كريمه «فاصدَعْ بِما تؤمَر»، پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه وآله مأمور بودند تا بخش