عرضه حديث بر قرآن‏ - صفحه 101

زيرا با توجه به روايات مأثوره دليلى براى برترى كلام اللَّه صامت (قرآن) از كلام‏اللَّه ناطق (امام معصوم) نمى‏بينند، بلكه هر دو را تجلّى اراده بارى تعالى مى‏دانند.

اقسام روايات عرض:

روايات عرض را مى‏توان به دو دسته كلى تقسيم نمود:
1- رواياتى كه ما را از پذيرش و عمل به احاديث مخالف و منافر با قرآن بازمى‏دارد مانند «ما خالف كتاب اللَّه رد الى كتاب اللَّه.» (۸: ج ۳، ص ۴۹۶)
يا «ان على كل حق حقيقة و على كل صوب نورا. فما وافق كتاب اللَّه فخذوه و ما خالف كتاب اللَّه فدعوه.» (۱۷: ج ۱، ص ۶۹)
2- رواياتى كه ما را از پذيرش و عمل به احاديثى نهى مى‏كند كه موافق با قرآن نباشد و يا شاهدى براى آن در قرآن يافت نشود. مانند «ما اتاكم عنّا من حديث لايصدّقه كتاب اللَّه فهو باطل.» (۲: ج ۱، ص ۲۲۱؛ ۱۴: ج ۱، ص ۹) يا «لاتقبلوا علينا حديثاً الّا ما وافق الكتاب و السنة او تجدون معه شاهداً من احاديثنا المتقدمة.» (۱۶: ج ۲، ص ۴۸۹)
گروه اول از روايات، ما را از احاديثى بازمى‏دارد كه تنها مخالف و مغاير با آيات كريمه باشند و نسبت به احاديثى كه مضمون آن در قرآن نيامده و يا شاهدى براى موافقت يافت نشود، سكوت كرده است.
اما گروه دوم از روايات، ما را ملزم به پذيرش رواياتى مى‏كند كه تنها موافق با قرآن بوده و يا شواهدى از آن براى اين موافقت گواهى دهند.
شيخ انصارى نيز در بحث روايات عرض اين روايات را به دو گروه تقسيم مى‏كند:
الف) ما دل على طرح الخبر المخالف القرآن.
ب) ما دل على طرح ما لا شاهد عليه من الكتاب و السنة.
دامنه پذيرش احاديث گروه اول را وسيع‏تر از گروه دوم مى‏داند. (1: ج 1، ص 162)
شهيد صدر نيز ضمن توسعه تقسيمات، آنها را به سه گروه تقسيم‏بندى نموده

صفحه از 112