عرضه حديث بر قرآن‏ - صفحه 103

حجم زيادى از روايات را كنار نهيم، چرا كه آيه‏اى را موافق و مؤيد آن روايات نمى‏يابيم.
قابل ذكر است كه در جوامع حديثى، روايات فراوانى به چشم مى‏خورد كه گرچه موافقت ظاهرى با قرآن نداشته، اما مخالفت و تضادى نيز با آيات قرآن ندارند و بطور كلى خارج از ضابطه ارزيابى و عرض مى‏باشند. در يك تقسيم‏بندى مى‏توان آنها را تحت عنوان «استثنائات روايات عرض» چنين برشمرد:
الف) روايات ناظر به قرآن (غيرمخالف و غيرموافق)
1 - پيرامون قرآن (برون قرآنى)
2 - موضوعاتى قرآن (درون قرآنى)
الف - روايات جرى و تطبيق‏
ب - روايات تخصيص‏
ج - روايات تقييد
د - روايات ناظر به بطن قرآن‏
ه روايات مسكوت عنه‏
ب) روايات غير ناظر به قرآن (غيرمخالف و غيرموافق)
ج) روايت مخالف با قرآن
1 - روايات تقيه‏
2 - روايت نسخ (در صورت قطعى الصدور بودن)
حال به شرح هريك از موارد فوق مى‏پردازيم:

الف) روايات ناظر به قرآن‏

پيرامون قرآن (برون قرآنى)

در اين حوزه به رواياتى برمى‏خوريم كه در صورت عرضه آنها به قرآن كريم، موضع قرآن را سكوت مى‏يابيم. نه نمى‏توان شاهدى از قرآن بر آن روايات يافت و

صفحه از 112