پيش از ابدان شان بودند.
5-4- پس از نقل حديث امام باقر عليه السلام كه در تفسير آيه ذرّ مى‏فرمايد: «أخرج من ظهر آدم ذرّيّته إلى يوم القيامة فخرجوا كالذّر فعرّفهم و أراهم نفسه» در توضيح مى‏نويسد:
«أخرج من ظهر آدم» أواخر أولاد آدم مثل أوائلهم وأواسطهم، كانوا في ظهر آدم، واللَّه سبحانه أخرجهم على ما يتوالدون قرناً بعد قرن و نسلاً بعد نسل؛ فخرجوا كالذّر في الصغر والحجم، فعرّفهم نفسه. (22: ج 8، ص 38)
از صلب آدم عليه السلام آخرين فرزندش را - مانند فرزندان اول و وسط كه در پشت آدم بودند - خارج كرد. خداى سبحان به ترتيب زمانى و نسلى كه متولّد مى‏شوند، آن‏ها را بيرون آورد. آن‏ها به مانند ذرّاتى كوچك و كم حجم بيرون آمدند، آنگاه خداوند، خود را به آن‏ها شناساند.
5-5- تمام مطالب نقل شده از ايشان مى‏رساند كه به عقيده او، خداوند متعال تمام فرزندان آدم عليه السلام را تا قيامت در عالم ذرّ، از صلب او بيرون آورد يا در صلب او - در حالى كه ذرّاتى كوچك و متمايز از هم بودند - ارواح شان را به آن‏ها تعلّق داد و با اعطاى آلت فهم و نطق، از آن‏ها عهد و پيمان گرفت. و اين غير از عهد و پيمانى است كه دو هزار سال پيشتر - در عالم ارواحِصرف - از آن‏ها گرفته بود.

6. شيخ فخر الدين الطريحى (م 1085 ه.ق)

6-1- طريحى هم در «تفسير غرايب القرآن» به مانند مرحوم شيخ طوسى و طبرسى، آيه را دليل بر وجود انسان در عالمى ديگر پيش از اين دنيا نمى‏گيرد و در تفسير آيه شريفه مى‏نويسد:
«وإذ اخذ ربّك من بنى آدم من ظهورهم ذرّيتهم» أي: أخرج من أصلابهم نسلهم على ما يتوالدون قرنا بعد قرن. «وأشهدهم على أنفسهم ألست بربكم» أى: و نصب لهم دلائل الربوبيّة، وركّب في عقولهم مايدعوهم إلى