بيت عليهم السلام رسيده است، قبول ندارد و همچون صدرالدين شيرازى، آن را به عوالم نزولى وجود تفسير مىكند.
11. علامه مجلسى (م 1111ه.ق)
11-1- مرحوم مجلسى در بحارالانوار روايتى نقل مىكند كه ابوبصير از امام صادق عليه السلام در مورد كيفيت اجابت انسان به صورت ذرّ پرسيد و حضرت در جواب فرمود: خداوند در آنها چيزى قرار داد كه وقتى پرسيد، پاسخ دادند. بعد از نقل اين روايت در توضيح آن مىنويسد:
أي: تعلّقت الأرواح بتلك الذرّ. و جعل فيهم العقل و آلة السمع وآلة النطق، حتّى فهموا الخطاب وأجابوا وهم ذرّ. (25: ج 5، ص 257)
حديث ياد شده يعنى اين كه: ارواح به اين ذرّهها تعلق يافتند. و خدا در آنها عقل و ابزار شنوايى و گويايى قرار داد تا خطاب را بفهمند و در حالى كه ذرّهاى بيش نيستند، پاسخ دهند.
اين بيان نشان مىدهد كه وى به دو نكته توجّه دارد: 1.جدايى عالم ارواح از عالم ذرّ؛ 2. منظور از تقدّم ارواح بر ابدان، تقدّم ارواح بر همين ابدان ذرّى است كه در عالم ذرّ موجود شده است.
11-2- ايشان در جاى ديگر در توضيح حديث ياد شده مىنويسد:
ومن حمل الآية على الاستعارة والتمثيل، جعل الخبر على أنّ المراد به أنّه جعلهم بحيث إذاُسئلوا في عالم الأبدان، أجابوا بلسان المقال. و هو بعيد. (25: ج 67، ص 101)
كسى كه آيه ذرّ را به استعاره و تمثيل حمل كند،[در حقيقت] روايت را به اين صورت معنا مىكند كه خداوند، آنها را به گونهاى قرار داده است كه وقتى در عالم ابدان مورد سؤال قرار مىگيرند، با زبان جسمى خود جواب مىدهند. و اين معنا دور از حقيقت است.
