انسان در عالم ذرّ آراء و اقوال قرن 11 - 13 - صفحه 140

وأمّا الإقرار بالولاية لعليّ و أهل بيته‏7 ففي أحد المواثيق. ولعلّه الميثاق الأوّل، و هي أرواح خالصة، قبل أن تباشر الذّرات قد أقرّت و أذعنت. (5: ج 1، ص 275)
13-5- البته بر اساس روايات، اخذ ميثاق به ربوبيت، نبوت و ولايت، هم در عالم ارواح وهم در عالم ذر صورت گرفته است. يعنى از روح مركّب با بدن ذرّى نيز بر ربوبيت، نبوت و ولايت پيمان گرفته شده است.۱
13-6- با توجّه به مطالب ياد شده، معلوم مى‏شود كه از نظر مرحوم سيد نعمت‏اللَّه جزائرى، وجود عالم ذرّ و انسان ذرّى، و شناخت او نسبت به خداى تعالى و نبوّت پيامبر گرامى اسلام و ساير پيامبران الهى و ولايت امامان اهل بيت عليهم السلام واخذ عهد و ميثاق بر پاى بندى واستوارى بر آنچه در آنجا بدان اقرار شده است برخى امور مانند: با ادلّه روشن عقلى هيچ گونه تخالف و تنافى ندارند، با اصول محكمات معارف وحيانى سازگار هستند و اعتقاد به آن‏ها هيچ اشكالى ندارد.

14. محمد اسماعيل خواجوى (م 1173ه.ق)

14-1- ايشان پس از نقل كلام مرحوم آخوند مراد على تفرشى كه پيشتر ذكر شد، اشكالات متعددى بر آن وراد مى‏كند و در يكى از اشكالات مى‏گويد:
فلأنّ بدن كلَّ إنسانٍ - إلاّ آدم أبي البشر وعيسى - إنّما هو مخلوق من النطفة، كما هو صريح العقل والنقل.
زيرا بدن هر انسانى جز حضرت آدم و عيسى عليهما السلام از نطفه خلق شده است. عقل و نقل هم به صراحت بر آن دلالت دارد.
در ادامه، آياتى رامى‏آورد كه بر خلق انسان از نطفه دلالت دارند، و متذكّر

1.ر.ك: مجله سفينه، شماره (۲۰ و ۲۱).

صفحه از 142