2. متن حديث، كه برخي از اصطلاحات حديث مربوط به آن است، همچون نص، ظاهر، مؤوّل و مضطرب و اقسام ديگر آن در علم درايه مورد بحث هستند.
3. كيفيت تحمل حديث، يا شيوههاي دريافت حديث از استاد و نقل آن به شاگردان از مباحث مهم در علوم حديثي است.
4. آداب نقل حديث، ضوابط انتقال حديث همچون رعايت شرايط نقل به معنا يا تقطيع از مباحث مهم علوم حديث هستند.
چنان که ملاحظه شد، تعريف شيخ بهايي از علم درايه از چهار محور تشكيل شده است. در مقايسه اين تعريف با كتب ديگر، جامعيت و برتري تعريف شيخ بهايي به خوبي نمودار ميشود و همين باعث شده كه بيشتر درايه نويسان پسين تعريف او را برگزينند.
شهيد ثاني در تعريف علم درايه مينويسد:
علم يبحث فيه عن متن الحديث و طرقه من صحيحها و سقيمها و عللها و ما يحتاج اليه ليعرف القبول منه و المردود.۱
آقا بزرگ تهراني درايه را در الذريعه چنين معرفي ميكند:
هو العم الباحث فيه عن الاحوال و العوارض اللاحقة لسند الحديث۲ .
از تعريف شهيد ثاني بر ميآيد كه علم درايه را عهدهدار بررسي سند و متن حديث دانسته و نه چيز ديگري. آقا بزرگ تهراني نيز دامنه تعريف را حتي محدودتر از تعريف شهيد ثاني دانسته و آن را فقط بررسي كننده عوارض سند حديث دانسته است. ديگر درايه نويسان ديگر نيز بيشتر، تعريف شيخ بهايي را برگزيده و آن را نقل كردهاند.
مامقاني در مقباس الهدايه۳ با انتخاب تعريف شيخ بهايي اذعان داشته است كه تعريف شيخ بهايي بهتر و كاملتر است، چرا كه بحث از كيفيت تحمل حديث و آداب نقل آن از مسائل علم درايه است كه تعريفهاي ديگر آن را در بر نميگيرد.
عبدالهادي فضلي در اصول الحديث،۴ سيد رضا مؤدب در دروس في علم الدراية۵ ، علي نصيري در حديثشناسي۶ و شادي نفيسي در دراية الحديث۷ نيز اين تعريف را برگزيدهاند.
1.. الرعاية في علم الدراية، ص۴۵.
2.. به نقل از: اصول الحديث، ص۱۱.
3.. مقباس الهداية، ج۱، ص۱۱ و ۱۲.
4.. اصول الحديث، ص۱۱.
5.. دروس في علم الدراية، ص۱۵.
6.. حديثشناسي، ج۲، ص۱۸.
7.. دراية الحديث، ص۷.