گستره معنايي « رحمن » و « رحيم » در روايات اهل بيت عليهم السلام - صفحه 7

در دنيا اين است كه او در دنيا رحمتى دارد كه در آخرت وجود ندارد؛ انواع امكانات و استعدادهايى كه به صورت مشترک در اختيار همه انسان‌ها قرار دارند، مظهر رحمانيت حضرت حق است كه در آخرت وجود ندارند, ولى با اين حال، خداوند در آخرت نيز «رحمان» و داراى رحمت واسعه است و هر كس مانعى نداشته باشد، مى‏تواند از رحمت واسعه الهى بهره‏مند شود.
همچنين، معناى رحيميت خدا در آخرت اين است كه او در آخرت رحمتى دارد كه در دنيا نيست و آن، بهشت جاودان است. انواع نعمت‏هايى که در آخرت، در اختيار انسان‌هاى شايسته است، مظهر رحيميت اوست كه در دنيا وجود ندارد، ولى با اين حال، خداوند متعال در دنيا نيز «رحيم» است و نسبت به همه بندگان مهربان و هر كس مانعى نداشته باشد، مى‏تواند از رحمت خاص الهى بهره‏مند گردد.
از اين رو، از جهتي، «رحمان» صفت عام است و «رحيم» صفت خاص، زيرا نعمت‏هاى دنيوى ميان انسان‌هاي شايسته و ناشايسته مشترک است، ولى نعمت‏هاى اخروى به انسان‌هاى شايسته اختصاص دارد.
از جهتي ديگر، «رحمان» و «رحيم» هر دو صفت عام الهى هستند؛ زيرا همه انسان‌هايى كه مانعى براى بهره‏گيرى از رحمت واسعه الهى نداشته باشند، مى‏توانند از نعمت‏هاى الهى در دنيا و آخرت بهره‏مند گردند.
سردبير

صفحه از 7