تحليل تفاوت ديدگاههاي قايلان به حجيّت اخبار آحاد در حوزه تفسير
کاظم قاضي‌زاده ۱
مريم جعفري ۲
چکيده
بحث از خبر واحد و حجيت آن، يکي از مباحث مهم و اثر گذار در عرصه‌‌هاي مختلف علوم ديني است. يکي از اين عرصه‌‌ها حوزه تفسير قرآن است. صاحب نظران حوزه تفسير قرآن ديدگاههاي مختلفي در باره حجيت خبر واحد در تفسير دارند. برخي آن را حجت دانسته و برخي به عدم حجيت آن باور دارند. بعضي نيز راهي ميانه در پيش گرفته و پذيرش حجيت آن را به قيودي منوط کرده‌‌اند. در اين نوشتار، به تحليل تفاوت ديدگاههاي قايلان به حجت اخبار آحاد در حوزه تفسير پرداخته شده است و پس از بيان ديدگاه ايشان و نتيجه اثرگذار آن، ديدگاه پذيرفتني‌‌تر را معرفي کرده است.
کليد واژه‌‌ها: خبر واحد، حجيت، تفسير قرآن، روايات تفسيري.
درآمد
حجيت خبر واحد ثقه در ميان انديشوران ما از ديرباز مورد اختلاف بوده است. در حالي که شيخ
صدوق بيشتر معارف اعتقادي را با خبر واحد ثقه ثابت مي‌کرد،۳ شيخ مفيد با تعبير «اخبار الآحاد
لا توجب علماً و لا عملاً»۴ آن را برنمي‌تابيد و مرحوم شيخ طوسي نيز گرچه بر خلاف نظر سيد
مرتضي حجيت خبر واحد را مي‌پذيرفت، اما در قبول حجيت خبر واحد تفسيري همراه نبود و به صراحت مي‌گفت:
1.استاديار دانشگاه آزاد اسلامي ـ واحد علوم و تحقيقات.
2.دانشجوي دکتري علوم قران و حديث ـ دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات.
3.. ر.ک : مصنفات شيخ مفيد، ج ۵، ص ۱۲۳.
4.. ر.ک :التوحيد.
