جايگاه بدن ذرّه‌اي در قيامت و نقش آن در ايجاد ابدان اخروي
بر پايه نصوص صريح قرآني و حديثي، يکي از مباني اعتقادي مسلّم اسلامي و شيعي، عقيده به جسمانيت معاد، آن هم جسمانيتِ خاکي است؛ يعني آيات الهي و سخنان معصومان به روشني ثابت مي‌کند که بدن مردگان از همين زمين خاکي بازسازي مي‌شود و همين زمين از روي مردگان مي‌شکافد و آدميان از قبرهاي آن زنده مي‌شوند و بر روي همين زمين هم محشور مي‌گردند. به برخي از اين آيات اشاره مي‌کنيم:
(مِنْهَا خَلَقْنَاكُمْ وَفِيهَا نُعِيدُكُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُكُمْ تَارَةً أُخْرَى؛
ما شما را (ابتدا) از خاک زمين آفريديم و (شما را پس از مرگ) به همان (زمين) بر مي‌گردانيم و بار ديگر (در قيامت) شما را از همان (زمين) خارج مي‌کنيم).۱(فِيهَا تَحْيَوْنَ وَفِيهَا تَمُوتُونَ وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ؛
شما در زمين زنده مي‌شويد و در آن مي‌ميريد و (در قيامت) از آن خارج مي‌شويد).۲(إِذَا دَعَاكُمْ دَعْوَةً مِنَ الْأَرْضِ إِذَا أَنتُمْ تَخْرُجُونَ؛
هنگامي که شما را (در قيامت) از زمين فرا مي‌خواند، ناگهان خارج مي‌شويد (و در صحنه محشر حضور مي‌يابيد) ).۳(يَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِرَاعاً ذلِكَ حَشْرٌ عَلَيْنَا يَسِيرٌ؛
روزي که زمين به سرعت از روي آنان شکافته مي‌شود (و از آن خارج مي‌شوند و در صحنه محشر حاضر مي‌گردند). اين جمع کردن براي ما آسان است).۴
بر اساس اين آيات، زميني که در رستاخيز از خاکِ آن دو باره زنده مي‌شويم و صحنه دادگاه الهي قرار مي‌گيرد، نه زميني ديگر؛ بلکه زميني است که حيات جسماني ما در آن شکل گرفته و بدنمان از آن ساخته شده و بعد از مرگ هم در آن دفن مي‌شويم که چيزي جز همين زمين خاکي نيست.۵
از سوي ديگر، قرآن کريم براي رفع استبعادِ معاد و به ويژه تفهيم اين که ابدان خاکي اخروي، چگونه بازسازي و آفريده مي‌شوند، همواره دو نمونه را مطرح مي‌کند:
1. تکوين اوّليه انسان و شکل‌گيريِ جنين،2. تکوين گياه.
1.. سوره طه، آيه ۵۵.
2.. سوره اعراف، آيه ۲۵.
3.. سوره روم، آيه ۲۵.
4.. سوره ق، آيه ۴۴.
5.. و نيز: سوره نوح، آيات ۱۷و۱۸.
