را انتخاب کنيم؛^۱ و از ميان دو يا چند تبيين منطقاً معقول، آن را که برتر مي‌‌شماريم، بپذيريم و مدلل سازيم؛ براي مثال، در انجيل متي اين تعليم از حضرت عيسي به دست داده شده است:
با شرير مقاومت مکنيد، بلکه هر که به رخساره راست تو طپانچه زند، ديگري را نيز به سوي او بگردان و اگر کسي خواهد با تو دعوا کند و قباي تو را بگيرد، عباي خود را نيز بدو واگذار.^۲
بيشتر اين گفتار به نوعي تفسير شده است که گويي مروج خفت و خواري و مشوق ستم‌پذيري است و بر اساس آن، کل اخلاق مسيحي تحقير شده است؛ حال آن که، طبق اصل حمل بر صحت، از اين سخن تفسير موجه‌تري مي‌‌توان به دست داد و طبق تفسير جان ناس، گفت هدف اين تعليم آن است که انسان نبايد در پي کينه‌توزي و انتقام برآيد و بدين ترتيب، زندگي خود را تلخ و وقتش را تلف سازد. ^۳ همچنين بر اساس تفسير همفري کارپنتر، مي‌‌توان مدعي شد که مقصود حضرت عيسي آن است که تنها تبعيت خشک و خالي از شريعت به نحوي که در تورات آمده کافي نيست، بلکه متدين حقيقي بايد فراتر از احکام شريعت و مقابله به مثل برود.^۴ در اين جا سه تفسير هم‌عرض داريم که اصل حمل بر صحت ما را به سوي دومي و بيش از آن به طرف تفسير سومي دعوت مي‌‌کند. از قضا، مرحوم علامه محمد جواد بلاغي مي‌‌کوشد تا اين سخن را بر اساس حمل بر صحت تفسير کند و بر آن است که مراد حضرت مسيح بي‌توجهي به احکام شريعت يا کنار نهادن قوانين نيست، بلکه بايد سخن وي را به معناي تعليمي اخلاقي و تأکيد بر فضيلت عفو و بخشش دانست و آن را نزديک به حکم قرآن در باب بخشش در مقام قصاص تفسير کرد.^۵

2. پرهيز از مغالطه آدمک پوشالي

دومين الزام کاربست اصل حمل بر صحت، کنار نهادن آفتي است به نام مغالطه آدمک پوشالي.^۶ ما هنگام بررسي و نقد ديدگاه رقيب بيشتر وسوسه مي‌‌شويم تا ضعيف‌ترين تقرير از آن را به دست دهيم و بدين ترتيب، زمينه را براي نقد و ويران کردن آن فراهم سازيم؛ براي مثال، به جاي طرح دقيق ديدگاه مارکس و نقد عالمانه آن، کساني کل نظريه او را به «موضوع شکم» و عصاره نظريه فرويد را مرتبط با «مسائل جنسي» و حاصل ديدگاه داروين را «حيوانيت داروين»