صدق جابر، ثمّ قال: لعلّكم ترون أن ليس كلّ إمام هو القائم بعد الإمام الّذي كان قبله.^۱
جابر راست مي‌‌گويد؛ سپس فرمود: شايد شما عقيده نداريد که هر امام، پس از امام پيشين، قائم [به امر خدا] است.
نکته مهم در اين روايت آن است که جابر^۲ و ساير حاضران - که مخاطب حديث بوده‌اند - و حتي عنبسه^۳ - که مخاطب غير مستقيم روايت است - امامي مذهب بوده‌اند و احتمال انحراف ايشان وجود نداشته است؛ از اين رو، امام باقر عليه السلام براي متذکّر ساختن ايشان به امامت امام صادق عليه السلام و اين که هر امامي قائم به امر خداست، پاسخ سؤال جابر را اين‌گونه بيان فرمودند. اما مسلّما چنين روايتي از جانب معصوم عليه السلام خطاب به يک فرد ناووسي مذهب^۴ - که به دنبال بهانه براي عقيده باطل خويش مي‌‌گردد - صادر نخواهد شد.

مؤمن و غير مؤمن

ديگر خصوصيت اعتقادي مؤثّر در نوع خطاب معصوم عليه السلام را بايد ميزان معرفت و درجه تقواي مخاطب دانست؛ يعني خطاب‌هاي معصومان عليهم السلام حتي نسبت به همه شيعيان و پيروان آن بزرگواران نيز يکسان نيست؛ بلکه ايشان در بيان حقايق و معارف الهي، قوت ايمان و ظرفيت اعتقادي مخاطب را نيز در نظر مي‌‌گرفتند و مطابق با آن حديث ايراد مي‌‌نمودند؛ به گونه‌اي که حتي شيعيان امامي و شاگردان ايشان نيز همگي به صورت يکسان مورد خطاب معصوم عليه السلام قرار نمي‌گرفتند.

نمونه:

1. أبو حمزه [ثمالي] به امام باقر عليه السلام عرض مي‌‌کند که شيعيان درباره تفسير آيه مبارک (عمّ يتسائلون * عن النبأ العظيم)⁵ سؤال مي‌‌کنند. امام عليه السلام پاسخ گفتن به اين سؤال را به صلاحديد خود برمي‌شمارند:
عن أبي حمزة عن أبي جعفر عليه السلام قال: قلت له: جعلت فداك! إنّ الشيعة يسألونك عن تفسير هذه