يافتگي به عنوان دو ويژگي ضروري وراثان کتاب اشاره ميکند که از ميان امت تنها عترت نبوي آنها را دارا بوده و ديگر افراد امت اسلامي فاقد اين ويژگي‌ها هستند. حضرت رضا عليه السلام در تبيين اين ويژگي‌ها با بهره‌گيري از روش تفسير قرآن با روايت، به طهارت و هدايت يافتگي به عنوان دو پيش شرط قرآني براي داعيه داران وراثت تاکيد نمود۱ و با استناد به آيات قرآن پنداره عالمان اهل سنّت را به چالش کشاند و تضاد ادعاي آنان با قرآن را به اثبات رساند. شرط طهارت را حضرت رضا عليه السلام در پاسخ به پرسش مأمون که عترت طاهره چه کساني هستند، با استناد به آيه تطهير و حديث ثقلين پاسخ داد؛۲ از آيه تطهير براي اثبات طهارت اهل بيت و از حديث ثقلين براي اثبات کارآمدي طهارت در شناخت کتاب و سنّت و تعيين مصاديق خارجي افراد عترت بهره جسته‌اند. از ظاهر استدلال رضوي بر مي‌آيد که طهارت شرط تک تک افراد عترت ياد شده در حديث ثقلين است که داناترين مردمان به کتاب خداوند هستند و ميان آنان و قرآن تا قيامت جدايي وجود ندارد. همچنين از پيوند آيه تطهير و حديث ثقلين در استدلال ايشان به دست مي‌آيد که طهارت شرط وراثت کتاب و سنّت نبوي است و بدون آن امکان توارث منتفي است و درفرد طهارت نايافته امکان خطا و لغزش وجود در فهم وجود دارد و خود نيازمند هدايت است؛ عقلاً سزامند نيست که چنين کسي، وارث مقام مهم و حساسي چون وراثت کتاب و سنّت باشد.
حضرت رضا عليه السلام در ادامه، ضمن تذکر عالمان اهل سنّت به دست شستن از تقليد، تعصب و تأکيد بر قرآن محوري در انديشه‌‌ها،۳ با بهره‌گيري از آيات (وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً وَ إِبْراهِيمَ وَ جَعَلْنا فِي ذُرِّيتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَ الْکِتابَ فَمِنْهُمْ مُهْتَدٍ وَ کَثِيرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ) و (يا نُوحُ ... إِنَّهُ عَمَلٌ غَيرُ صالِحٍ فَلا تَسْئَلْنِ ما لَيسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّي أَعِظُکَ أَنْ تَکُونَ مِنَ الْجاهِلِينَ) به پيش شرط هدايت يافتگي وارثان اشاره ميکند و از مجموع آن دو نتيجه مي‌گيرد که نبوت و وراثت کتاب مخصوص
1.. أَمَا عَلِمْتُمْ أَنَّهُ وَقَعَتِ الْوِرَاثَةُ وَ الطَّهَارَةُ عَلَي الْمُصْطَفَينَ الْمُهْتَدِينَ دُونَ سَائِرِهِمْ؛ واي بر شما! کجا مي‌برند شما را از قرآن رو گردانيد يا اسرافکاريد، آيا نمي‌دانيد که وراثت و طهارت مخصوص برگزيدگان رهيابست نه ديگران (تحف العقول، ص۴۲۵ - ۴۲۶؛ الأمالي، ص۶۱۵ - ۶۱۷).
2..... فَقَالَ الرِّضَا عليه السلام : الَّذِينَ وَصَفَهُمُ اللهُ فِي کِتَابِهِ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّما يرِيدُ اللهُ لِيذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيتِ وَ يطَهِّرَکُمْ تَطْهِيراً وَ هُمُ الَّذِينَ قَالَ رَسُولُ اللهِ صلي الله عليه و آله إِنِّي مُخَلِّفٌ فِيکُمُ الثَّقَلَينِ کِتَابَ اللهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيتِي أَلَا وَ إِنَّهُمَا لَنْ يفْتَرِقَا حَتَّي يرِدَا عَلَي الْحَوْضَ فَانْظُرُوا کَيفَ تَخْلُفُونَ فِيهِمَا أَيهَا النَّاسُ لَا تُعَلِّمُوهُمْ فَإِنَّهُمْ أَعْلَمُ مِنْکُمْ؛ حضرت رضا عليه السلام فرمود: عترت آناني هستند که خدا در قرآن وصفشان کرده و فرموده: همانا خدا مي‌خواهد پليدي را از شما خاندان ببرد و به خوبي پاکتان کند. و هم آنان‌اند که رسول خدا صلي الله عليه و آله در بارهشان فرمود من در ميان شما دو ثقل را بر جا مي‌گذارم کتاب خدا و خاندانم که اهل بيت من‌اند و اين دو از هم جدا نشوند تا سر حوض بر من درآيند. شما بنگريد چگونه با آنها هستيد بعد از من! اي مردم، به آنها نياموزيد، زيرا آنها از شما داناترند (تحف العقول، ص۴۲۵ - ۴۲۶؛ الأمالي، ص۶۱۵ - ۶۱۷).
3.. وَيحَکُمْ أَينَ يذْهَبُ بِکُمْ أَضَرَبْتُمْ عَنِ الذِّکْرِ صَفْحاً أَمْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ... ؛ واي بر شما کجا مي‌برند شما را از قرآن رو گردانيد يا اسرافکاريد (تحف العقول، ص۴۲۵-۴۲۶؛ الأمالي، ص۶۱۵ - ۶۱۷).
