عام بودن وارثان قرآن، مقصود خاص خداوند از وارثان برگزيده قرآن را عترت رسول خدا صلي الله عليه و آله بيان کرده‌اند. به سخن ديگر، مقصود الهي در آيه وراثت از وارثان برگزيده قرآن فقط امامان معصوم را شامل مي‌شود که در آغاز آنان علي عليه السلام قرار دارد و به ترتيب و به تدريج بر ديگر امامان انطباق پيدا مي‌کند. گويي اين آيه نيز به سان آياتي چون مباهله، تطهير و ولايت، مودت قابل انطباق بر افراد ديگر نيست؛ هر چند آن فرد رابطه نسبي و نژادي با امامان هم داشته باشد. روايات اهل بيت عليهم السلام به دو شيوه منطوقي و عنوان مشير بر انحصار و انطباق آيه وراثت کتاب در شان عترت دلالت دارند.
دلالت منطوقي
تعابيري چون «هِي لَنَا خَاصَّةً»،۱ «فَهِي فِي وُلْدِ عَلِي وَ فَاطِمَةَ عليهما السلام »،۲ «نَزَلَتْ فِينَا أَهْلَ الْبَيتِ»۳ و گاهي با تأکيد مکرر و سه گانه «نَزَلَتْ وَ اللهِ فِينَا أَهْلَ الْبَيتِ - ثَلَاثَ مَرَّاتٍ -» ۴ دلالت منطوقي بر اين اختصاص و انحصار دارند.
عنوان مشير
امام رضا عليه السلام نيز در عبارت «لَا أَقُولُ کَمَا قَالُوا وَ لَکِنِّي أَقُولُ أَرَادَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِذَلِکَ الْعِتْرَةَ الطَّاهِرَةَ ... فَصَارَتِ الْوِرَاثَةُ لِلْعِتْرَةِ الطَّاهِرَةِ لَا لِغَيرِهِمْ» به دلالت مفهومي به سه نکته مهم در تفسير آيه وراثت کتاب اشاره مي‌کنند که يکي از آنها انحصار و اختصاص موضوع آيه در شأن عترت نبوي است. سه نکته ياد شده عبارت‌اند از: نفي عموميت وارثان، اختصاص وراثت به عترت نبوي، قطع در تبيين مراد الهي از آيه. بخش نخست فرمايش ايشان نفي ادعاي عالمان سنّي حاضر در جلسه مناظره است که ادعاي عموميت وارثان قرآن را داشتند؛ کاربرد لام اختصاص و لاي نفي در عبارت «لِلْعِتْرَةِ الطَّاهِرَةِ لَا لِغَيرِهِمْ» دلالت انحصاري بر وراثت کتاب در شأن عترت طاهره را دارد. عترت طاهره عنوان مشير براي اهل بيت پيامبر صلي الله عليه و آله است و در خارج نيز منحصر در افرادي خاص و معين است. همچنين وصف طاهره در اين عنوان به دلالت مفهومي(مفهوم وصف) بر فقدان اين وصف در عموم امت اسلامي و بيان شرط بودن آن براي وراثت قرآن را دارد که عموم امت جز عترت نبوي فاقد اين شرط هستند. تعبير«أَقُولُ أَرَادَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِذَلِکَ» نشانه صريحي بر قطع امام در بيان مراد الهي است. در مقابل اين تطبيق انحصاري و ادعاي قطع در بيان مراد الهي مأمون و عالمان اهل سنّت سکوت نمودند و چنين زبان به تأييد تفسيري رضوي گشودند: «جَزَاکُمُ اللهُ أَهْلَ بَيْتِ
1.. سعد السعود، ص۱۰۷ - ۱۰۸.
2.. بصائر الدرجات، ص۶۵.
3.. معاني الأخبار، ح۳، ص۱۰۵.
4.. تفسير أبي حمزة الثمالي، ص۲۷۷ - ۲۷۸.
