ابهام در باره شخصيّت پيچيده مختار، حتي ميان دانشيان شيعه از زمان او تا به حال وجود داشته است. در مدح و ذمّ او اخبار و روايات مختلفي در متون روايي و رجالي وارد شده است. گروهي از علماي شيعه از او به نيکي ياد کرده و به ردّ تمامي شبهات در مورد وي پرداخته‌اند. آن‌ها بر اين باور اند که اين اتّهامات، تنها تهمت عامه عليه وي بوده است. در توجيه روايات مطرود بودن مختار نزد اهل بيت عليهم السلام خصوصاً امام سجّاد عليه السلام و لعن او از جانب ايشان، بحث تقيّه را مطرح مي‌کنند. گروهي ديگر او را در نيّت، فاسد دانسته و وي را سياست‌مداري مکّار و کذّاب دانسته‌اند که البته اين نظريه مخصوص عامّه و رجاليان ايشان است. گروهي هم توقّف کرده و تنها به سبب انتقام وي از دشمنان اهل بيت عليهم السلام مختار را فردي عاقبت به خير مي‌شمارند. در اين تحقيق، در حوزه متون رجالي، شبهات و نظرات مطرح شده در باره مختار بررسي شده است.
