ميبخشم. اگر او نبود تو را خلق نميکردم ۱.
در اين جا اين سؤال مطرح ميشود: وقتي ميتوان به پيامبر صلي الله عليه و آله قبل از تولّدشان توسّل جست، آيا بعد از آن که در جهان ماده وجود خارجي يافت و حتي بعد از وفاتشان نميتوان به ايشان توسّل کرد؟!
در حال حيات دنيوي
دوران حيات نبوي، تنها دوراني است که براي تمام فرق اسلامي الگو و نمونه کامل براي زندگي است و تمام مسلمانان برنامه و قانون زندگي خويش را از آن ميگيرند. ما نيز براي جواز توسّل، به دوران حيات آن حضرت رجوع ميکنيم. روايت عثمان بن حنيف در باره فرد نابينايي که نزد پيامبر آمد و درخواست کرد (در عنوان «توسّل به دعاي بندگان شايسته» ذکر شد) به خوبي حقّ مسئله را ادا ميکند؛ چرا که نه تنها پيامبر آن فرد را از اين عملش نهي نميکند، بلکه خود ايشان نحوه توسّل را نيز آموزش ميدهد.
در روايت ديگري آمده که در زمان رسول خدا صلي الله عليه و آله در مدينه قحطي شد. وقتي حضرت خطبه نماز جمعه را ميخواند، فردي بلند شد و گفت: «يا رسول الله! هلكت الكراع، هلكت الشاء، فادع الله يسقينا؛ اي رسول خدا! چهارپايان هلاک شدند، از خدا بخواه که ما را سيراب کند». رسول خدا دستهايش را بلند کرد و دعا نمود. انس ميگويد: آسمان مانند آيينه صاف بود در حالي که براي بارش باران بايد آسمان ابري باشد. امّا پس از دعاي پيامبر، ابرها جمع شد و تا جمعه بعد چنان باران آمد که وارد خانههايمان شد ۲.
درخواست دعاي اين فرد از پيامبر و پاسخ عملي حضرت به او، نشاندهنده مجاز بودن اين عمل و همچنين عدم کراهت آن است، تا چه رسد به حرمت آن. همچنين اجابت سريع آن توسط خداوند، نشاندهنده فضيلت اين عمل است.
در قيامت
به طرق متعدّد از فريقين نقل شده است که انس بن مالك روايت ميکند پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: «شفاعتي لأهل الكبائر من أمّتي» ۳. و جابر از رسول الله صلي الله عليه و آله شنيده است که فرمود: «إنّ شفاعتي يوم القيامة لأهل الكبائر من
1.المستدرک، ج ۲، ص ۶۱۵. با کمي اختلاف در: تاريخ دمشق، ج ۷، ص ۴۳۷؛ البداية و النهاية، ج ۱، ص ۹۱
2.صحيح البخاري، ج ۴، ص ۱۷۲ و ۱۷۳
3.سنن ابي داوود، ج ۲، ص ۴۲۱، ح ۴۷۳۹؛ مسند احمد، ج ۳، ص ۲۱۳