بخاري در روايتي گزارش ميکند: عمر بن خطاب هنگام قحطي به وسيله عباس بن عبد المطلب طلب باران ميکند و ميگويد: «اللهم انّا كنّا نتوسّل إليك بنبيّنا فتسقينا و انّا نتوسل إليك بعمّ نبيّنا فاسقنا؛ خدايا! ما به حقّ پيامبرت به تو متوسّل ميشويم پس ما را سيراب نما و به وسيله پسر عموي پيامبرت به تو متوسّل ميشويم پس ما را سيراب نما». و سپس باران آمد ۱.
خود پيامبر صلي الله عليه و آله از مؤمنان درخواست دعا ميکند و ميفرمايد: «و اسئلوا الله لي الوسيلة فإنّها درجة في أعلي الجنّة لا ينالها الا رجل و أرجو أن أكون أنا؛ و براي من از خدا وسيله بطلبيد، و آن مقامي است در بهشت که جز به يکي از بندگان خدا شايسته نيست و اميدوارم که من همو باشم» ۲.
با توجّه به اين شواهد، نه تنها درخواست دعا از بندگان صالحي که نزد خداوند مقام منزلتي دارند بدعت نيست که سيره انبيا و مطابق فرمان الهي است. علاوه با توجّه به اين که آبرومندترين بنده خدا نيز کسي جز پيامبر خاتم صلي الله عليه و آله نيست، چه بهتر که به وجيه عند الله تمسّک جوييم.
توسّل به حضرت محمّد صلي الله عليه و آله
توسّل به حضرت محمّد صلي الله عليه و آله ، به چهار دوره تقسيم ميشود: قبل از تولّد، در حال حيات، در حيات برزخي، در قيامت.
توسّل به حضرت در تمام اين ادوار، مقبول تمام فرق اسلامي است، به جز توسّل در دوران حيات برزخي پيامبر که پيروان ابن تيميه آن را منکر شدهاند.
در اين جا نمونهاي از هر دوره ميآوريم و سپس به بيان دوره حيات برزخي و حلّ اختلاف ميپردازيم.
قبل از تولّد
عمر بن خطاب از رسول الله صلي الله عليه و آله روايت ميکند: حضرت آدم وقتي خطايي از او سر زد.، عرض کرد: بار خدايا! تو را به حقّ محمّد سوگند ميدهم از من بگذري! خداوند فرمود: اي آدم! چگونه محمّد را شناختي در حالي که من خلقش نکردهام؟! عرض کرد: بار خدايا! هنگامي که مرا آفريدي و از روح خود در من دميدي، سرم را بلند کردم و ديدم بر ساق عرش نوشته است «لا اله الا الله محمّد رسول الله». از اين فهميدم که تو به اسمت اضافه نميکني مگر نام ترين خلقت را. خداوند فرمود: آري، اي آدم! او محبوبترين خلق نزد من است. مرا به حقّ او بخوانيد که به او شما را
1.صحيح البخاري، ج ۴، ص ۲۰۹
2.مسند احمد، ج ۲، ص ۳۶۵