روش‌شناسي تفسير « المنير في العقيدة و الشريعة و المنهج » - صفحه 197

4. آرامش دادن به پيامبر با بيان آن چه براي پيامبران پيشين و قومشان اتّفاق افتاده است. مانند قوم نوح، عاد، ثمود و کساني که بعد از آن‌ها آمدند (آيات 9 ـ 18).
5. از ميان قصه انبيا، داستان حضرت موسي و دعوت قومش به عبادت خداوند (‌آيات 5 ـ 8) و ديگر پيامبران (مانند ج 7، ص 214 و 215).

3. دليل نام هر سوره

در ادامه، دليل ناميدن سوره را بيان مي‌کند. در اين بخش، دلايل مختلفي مي‌آورد که ناميدن اين سوره را با اين نام خاص توجيه کند. در اين جا چند مورد را گزارش مي‌کنيم‌:
الف. مطلبي شگفت‌آور در سوره.گاه در سوره، مطلب يا موضوعي شگفت‌آور است که نام آن سوره از آن مطلب گرفته شده است. مانند سوره رعد. به دليل مطلبي که در باره رعد و برق، و صاعقه‌ها و نزول باران از ابرها آمده است (‌رعد / 12 و 13). باران يا آب، مايه حيات و زندگي انسان‌ها، حيوانات و گياهان است و از طرفي صاعقه‌ها سبب نابودي و فنا مي‌شوند. اين تناقض براي آب از عجائب است (ج 7، ص 104).
ب. نام شخصيتي مهم در آن سوره. نام سوره به نام شخصيتي مهم است که داستانش در آن سوره آمده است. مانند سوره ابراهيم که قسمتي از قصه حضرت ابراهيم در اين سوره آمده است: «ابراهيم پدر انبيا است، به عرب و اسماعيل پيوند خورده است. ابراهيم و اسماعيل، خانه خدا را بنا کردند. آن دو، خدا را مي‌خواندند. سکونت او و همسر و فرزندش اسماعيل در مکّه و اين که خداوند او و ذريه‌اش را اقامه‌کننده نماز قرار داد» (آيات 35 ـ 41) ۱.
ج. ذکر داستان در سوره. مانند سوره حجر، به دليل ذکر قصّه اصحاب حجر (حجر، بياباني بين مدينه و مکّه است) ۲، و سوره بقره، قصه گاو بني اسرائيل که از آيه 67 اين سوره شروع مي‌شود.
د. قسم در ابتداي سوره. گاهي سوره‌ها با قسم به مطلبي شروع مي‌شود. مانند سوره بروج که با قسم خداوند به برج‌هايي شروع مي‌شود که جايگاه ستاره‌ها و حرکت آن‌هاست و به طور تناوبي ظاهر و پنهان مي‌شوند ۳.
هـ مطلب ابتداي سوره. سوره با بحث در باره آن مطلب شروع مي‌شود. مانند سوره انسان که با بحث خلقت انسان شروع مي‌شود: «پس از اين که چيزي نبود خداوند آن را خليفه و جانشين خود بر روي زمين کرد و تمام آن چه در زمين بود، از خوبي‌ها، ثروت‌ها و...، براي او خلق کرد» ۴.

1.ج ۷، ص ۲۱۳

2.‌ج ۷، ص ۳۰۷

3.‌ج ۱۵، ص ۵۲۶

4.‌ج ۱۵، ص ۲۹۹

صفحه از 226