روش‌شناسي تفسير « المنير في العقيدة و الشريعة و المنهج » - صفحه 214

نشان دادن قدرت خداوند در آيات علمي

مفسّر براي نشان دادن قدرت و توانايي خداوند، توجّه خاص و ويژه به آيات علمي دارد. آگاهي از قدرت و توانايي خداوند، در شناخت هر چه بيشتر خداوند و مؤثّر بودنش در زندگي مهم است (اين توجّه ويژه به نشان دادن قدرت خداوند نيز يکي از ويژگي‌هاي تفسير اجتماعي است). بنا بر اين، ذيل آيات علمي به خوبي قدرت خداوند را ياد آور مي‌شود.
نمونه‌ها:
(اللَّهُ الَّذي رَفَعَ السَّماواتِ بِغَيرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها ثُمَّ اسْتَوى‏ عَلَى الْعَرْشِ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ كُلٌّ يجْري لِأَجَلٍ مُسَمًّى يدَبِّرُ الْأَمْرَ يفَصِّلُ الْآياتِ لَعَلَّكُمْ بِلِقاءِ رَبِّكُمْ تُوقِنُونَ)۱.
خداوند براي نشان دادن کمال قدرت و بزرگي‌اش دليل و برهان مي‌آورد: کسي که آسمان‌ها را با ستون‌هايي خلق کرد که با چشم ديده نمي‌شوند. و در اصل ستوني ندارد و آسمان‌ها را بدون ستون خلق کرد. «ترونها» تأکيدي بر اين معناست که بدون ستون است؛ زيرا مراد اثبات وجود خداوند متعال و قدرتش است. اگر ستوني داشت دلالت بر وجود خداوند نمي‌کرد ۲.
(وَ الْأَرْضَ مَدَدْناها وَ أَلْقَينا فيها رَواسِي وَ أَنْبَتْنا فيها مِنْ كُلِّ شَي‏ءٍ مَوْزُون)۳.
(و الارض مددناها) يعني زمين را گسترده کرديم براي بهره‌گيري انسان‌هايي که بر سطح آن زندگي مي‌کنند. همان‌ طور که فرمود: (و الارض فرشناها فنعم المهدون)۴ . و اين نفي کرويت زمين نيست؛ چون قسمت‌هاي که از کره بزرگ ظاهر مي‌شود براي کسي که روي آن مي‌ايستد مانند سطح، مسطح است. اين بر کمال قدرت خداوند و عظمت او دلالت دارد که علي رغم حرکتش ثابت است.
(و القَينا فيها رواسي) يعني کوه‌ها را ثابت قرار داديم تا اضطراب را از انسان بر دارد. همان طور که در آيه ديگري مي‌فرمايد: (و القي في الارض رواسيَ اَن تَميدَبِکُم)۵. دلالت آيات بر اين است که خداوند زمين را خلق کرد و آن را گسترش و کوه‌ها را لنگرگاه‌هاي آن قرار داد.
(و اَنبَتنا فيها) ؛ و در زمين از زرع و ميوه مناسب رويانديم. يعني بر طبق حکمت و مصلحت همان طور که خداوند سبحان مي‌فرمايد: (و کلُّ شيءٍ عنده بمقدارٍ)۶۷.
(وَ أَرْسَلْنَا الرِّياحَ لَواقِحَ فَأَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَسْقَيناكُمُوهُ وَ ما أَنْتُمْ لَهُ بِخازِنين)۸.
(اَرسَلنا الرياح لواقح) يعني فرستاديم بادهاي خير که ابرهاي پر از رطوبت را براي نزول باران حمل کنند، همان طور که خداوند فرمود: (هُوَ الَّذِى يرْسِلُ الرِّياحَ بُشْرَا بَينْ‏َ يدَىْ رَحْمَتِهِ حَتىَّ إِذَا أَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَّيتٍ فَأَنزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِن كلُ‏ِّ الثَّمَرَاتِ كَذَالِكَ نخُْرِجُ الْمَوْتىَ‏ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ)۹.

1.رعد / ۲

2.ج ۷، ص ۱۱۳

3.حجر / ۱۹

4.ذاريات / ۴۸

5.نحل / ۱۵

6.رعد / ۸

7.ج ۷، ص ۳۲۸

8.حجر / ۲۲

9.اعراف / ۵۷

صفحه از 226