روش‌شناسي تفسير « المنير في العقيدة و الشريعة و المنهج » - صفحه 215

هم‌چنين بادها را وسيله تلقيح درختان قرار داد؛ با انتقال گروه نر و لقاح آن با ماده براي توليد ميوه ۱.
(أَ لَمْ يكُ نُطْفَةً مِنْ مَنِي يمْنى‏، ثُمَّ كانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّى، فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَينِ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثى‏، أَ لَيسَ ذلِكَ بِقادِرٍ عَلى‏ أَنْ يحْيي الْمَوْتى‏)۲.
انسان از قطره يا نطفه ضعيفي از مني در رحم به وجود آمد. سپس به صورت علقه، قطعه خون، سپس مضغه، قطعه‌اي گوشت، و پس از آن شکل مي‌گيرد و روح در او دميده مي‌شود و سپس در خلقت ديگرش، اعضايش متناسب مي‌شود. اين خلقت بديع و شگفت نشان مي‌دهد که خداوند قادر است و در روز قيامت قادر خواهد بود دو باره آن‌ها را برگرداند ۳.

گرايش تفسيري مفسّر

از مباحث و موضوعاتي که بسيار مورد توجّه مفسّر بوده است به اين نتيجه مي‌رسيم که ايشان تفسيري اجتماعي ـ فقهي تدوين کرده است؛ تفسيري خلاصه و گويا به دور از نظرات مختلف و بررسي‌هايي که خواننده را خسته مي‌کند، با نثري روان و قابل فهم براي همه مردم و شامل نکات کاربردي براي زندگي انسان. علاوه پاسخ‌گوي شبهات است و توجّه خاصي به مسائل تربيتي و قادر نشان دادن خداوند دارد و اين موارد را در عنوان «فقه الحياه أو الاحکام» مي‌آورد.

مباحث علوم قرآني

1. اوّلين و آخرين آيه

وهبه زحيلي معتقد است شب قدر آغاز نزول بوده است. بنا بر اين، ايشان نزول دفعي را قبول ندارد و نزول قرآن را فقط تدريجي دانسته است. و در باره شب قدر مي‌نويسد:
شروع نزول قرآن در شب قدر بود و آن شبي مبارک است؛ همان طور که خداوند مي‌فرمايد: (إِنَّا أَنْزَلْناهُ في‏ لَيلَةٍ مُبارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرين)۴. و آن يکي از شب‌هاي ماه رمضان است: (شَهْرُ رَمَضانَ الَّذي أُنْزِلَ فيهِ الْقُرْآنُ)۵. سپس بعد از آن در مدّت 23 سال قرآن به تدريج و برحسب نياز و حوادث نازل مي‌شد. ۶.
البته مشخّص نمي‌کند کدام شب ماه رمضان بوده است ولي در جايي ديگر هفدهم رمضان را شب قدر معرّفي مي‌کند ۷.

1.ج ۷، ص ۳۳۱

2.قيامت / ۳۷ ـ ۴۰

3.ج ۱۵، ص ۲۹۷

4.دخان / ۳

5.بقره / ۱۸۵

6.ج ۱۵، ص ۷۲۴

7.ج ۱، ص ۲۱

صفحه از 226