قرطبي ميگويد:« صحيح آن است که در حق تمام ابرار و نيکان و هر کس عمل خيري انجام دهد نازل شد» ۱.
3. سبب نزول سورههاي فلق و ناس
وهبه زحيلي مانند بقيه مفسران اهل سنّت، سبب نزول اين دو سوره را بر طبق روايتي از عايشه که در صحيحين نقل شده است داستان سحر شدن پيامبر توسّط لَبيد بن اعصم و نزول اين آيات براي باطل کردن آن سحر دانسته است ۲.
4. آيه اکمال دين
مفسّر المنير در مورد سبب نزول آيه (الْيوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيكُمْ نِعْمَتي وَ رَضيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دينا)۳چيزي نميگويد و در بخش تفسير، آيه را اين گونه تفسير ميکند:
امروز دين شما، اسلام کامل شد. يعني براي شما حلال و حرام و تمام احکامي که به آن احتياج است به روشني بيان شد و هيچ پيچيدگي در آن نيست.
(و أتمَمتُ عليکم نِعمَتي) يعني منّت بر شما تمام شد. يعني مشرکان با شما حج نکردند، مکّه فتح شد و وعدهها تحقّق يافت، مردم در دين خدا فوج فوج وارد شدند و پيروزي بر شما محقّق شد.
ايشان مراد از اکمال دين را غير قابل نسخ بودن احکام ميداند و اکمال را به انتها رسيدن (تمام شدن) چيزي در خود و ظاهرش معنا ميکند و اين گونه مينويسد:
اتمام در خودش در اين جا شامل واجبات و حلال و حرام ميشود و همچنين اصول عقايد، اساس تشريع و قوانين اجتهاد. مانند آيات "قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَد" ۴، "لَيسَ كَمِثْلِهِ شَيء" ۵، "عالِمُ الْغَيبِ وَ الشَّهادَة" ۶ و "إِنَّ اللَّهَ يأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسان" ۷.
و تمام شدن در ظاهر، به دليل برتري يافتن آن بر همه اديان و موافق بودن با مصلحت عمومي و توازن مصلحت عام و خاص در آن است ۸.
5. زنان
در اين قسمت، نظر وهبه زحيلي در باره زنان به دو نکته مهم اشاره خواهيم کرد.
الف. نقص عقل و مکر زنان
ايشان از طرفي ذيل آيه (أَ وَ مَنْ ينَشَّؤُا فِي الْحِلْيةِ وَ هُوَ فِي الْخِصامِ غَيرُ مُبينٍ)۹ ناتواني زنان را در جدال به خاطر نقص عقل و ضعف رأي آنها ميداند و اين آيه را دليلي بر غلبه