درهم آميختگي انديشه و عمل، هم‌چنين جهت‌دهي صحيح به احساسات و نياز‌هاي انساني، از ثمرات كم‌مانند زيارت است. از سوي ديگر، التزام به زيارت از شاخص‌هاي اساسي، براي تمايز تشيع از ديگر فرق اسلامي، بلکه ساير اديان است و هم‌چنين بررسي دقيق آن، براي دريافت صحيح از فرهنگ شيعي و انتقال اين آيين به ديگران ضروري است. نتايجي كه بايد از اين بررسي به دست آيد، چنين است: تبيين مفهوم حقيقي زيارت؛ پي‌جويي اهداف و چرايي تشريع آن؛ بررسي آثار و ثمرات مترتّب بر آن.
البته با از بين ‌رفتن ابهام اين موارد، شبهات و توهمات نابه‌جايي كه به شيعه نسبت‌ مي‌دهند نيز، از بين مي‌رود.
امّا پرداختن به تمامي‌ اين مباحث، مجالي فراتر از يک مقاله مي‌‌طلبد؛ از اين ‌رو، اين پژوهش فقط به بررسي مفهوم «زيارت»، در حوزه‌هاي لغوي، قرآني و استعمالات روايي مي‌پردازد تا با بررسي نکات و قيدهاي وارد شده در هر يک از اين حوزه‌ها، ديدگاهي جامع براي اين مفهوم به دست آيد.

مفهوم‌شناسي زيارت در لغت

در کتب لغت، «زور» ريشه اساسي «زيارت» است ^۱ که با تغيير اِعراب، معاني متعدّد و مشتقات بسياري مي‌يابد که برخي از آن‌ها با يکديگر هم‌خواني ندارد؛ از اين ‌رو، يافتن معنايي محوري و يگانه براي اين مشتقات مشکل مي‌‌شود.
معاني «زور» را با توجّه به کتب لغت، مي‌‌توان در پنج محور اساسي مطرح كرد:
1. هرچيزي (به جز خداي متعال) که در مقام رب پرستيده شود.
«الزُّور: و هو كلُّ شي‌ءٍ يتَّخَذ رَبًّا و يعْبَدُ من دون الله» ^۲.
برخي نيز، اين واژه را مطلق شرک معنا كرده‌اند ^۳.
2. به معناي عزم، اراده و قدرت ^۴.
اين مفهوم از معاني مشترک اين لغت در فارسي و عربي است؛ چنان‌که اهل لغت نيز به آن اشاره كرده‌اند ^۵.
شايد بتوان عقل و رأي را نيز، در شمار مفاهيم اين واژه دانست كه برخي مصادر به آن اشاره كرده‌اند ^۶ هم‌چنين مفهوم رئيس القوم ^۷ نيز مي‌‌تواند؛ از مصاديق همين معنا باشد.