است كه غير محدّثان، به نقل حديث نپردازند و فقط محدّثان، احاديث را نقل كنند تا احاديث، کمتر آسيب ببينند ۱.
ما به ادّعاهاي گيوم، در سه محور پاسخ ميدهيم:
يك. سند حديث ابن کلبي در کتاب «الاصنام»
کتاب الاصنام ابنکلبي، کتابي تاريخي است، نه حديثي و با نگاهي منصفانه و منطقي، هر كه بخواهد، در اين باره نظريهاي قطعي بيان كند، بايد به کتب تخصّصي همان رشته مراجعه كند، نه با در نظر گرفتن موردي نادر، آن هم در کتابي غير تخصّصي، نظريه متقن و متخصصانهاي را مطرح كند.
2. ابنکلبي با توجه به متن کتب رجالي شيعه ۲ و کتب رجالي سنّي ـ که پيشتر گفته شد ـ فردي ثقه نيست؛ يعني در نقل حديث احتمال دارد كه خطا كند؛ در نتيجه محدّثي معتبر نيست؛ ولي حافظه تاريخي وي، خوب است و کتابش در جامعهشناسي و مسائل تاريخي، مرجع معتبري است ۳.
3. حديثي که گيوم از کتاب اصنام نقل و به آن استناد کرده است، سند ندارد. چگونه ميشود به مظمون حديثي اعتماد کرد که سندي براي آن بيان نشده است؛ در حاليکه متن آن حديث نيز، مخالف ساير متون و نصوص اسلامي و عقل است که در ادامه، آن را بررسي ميکنيم.
دو . دين نبي صلي الله عليه و آله قبل از بعثت و شبهه شرک
نويسنده مقاله، براي اثبات دين نبي صلي الله عليه و آله پيش از بعثت، نشانيهاي جامعي از کتب تاريخ و سيره اهل سنّت مطرح كرده است که هر فرد محقّقي ـ در صورتيکه بيماردل نباشد ـ با مراجعه به آن منابع، به حتم يقين ميكند که نبيّ پيش از بعثت، بر آيين حنيف جدش ابراهيم عليه السلام بوده است. البته روايتي که وي از عايشه براي اثبات گوشهگيري پيامبر صلي الله عليه و آله براي عبادت (تحنث) آورده است، به دليل عقلي درست نيست؛ زيرا او در آن زمان (پيش از بعثت) کنار پيامبر صلي الله عليه و آله نبوده و آن حضرت را درک نکرده است و فقط ميتواند، از ساير صحابه اين موضوع را نقل كند. همچنين در منابع شيعه، از جمله شرح باب حادي عشر فاضل مقداد و شرح تجريد خواجه نصير طوسي و کتاب معاصر فروغ ابديت، به صراحت نمونههايي از مخالفت پيامبر صلي الله عليه و آله با بتها، حتي در دوران کودکي بيان شده است؛ مانند مخالفت ايشان در چهار سالگي با حرزها و مهرههايي كه به گردن او ميآويختند و پاسخ ايشان به دايه خود هنگامي که از او خواست تا مهرهاي را براي محافظت از
1.الاصنام، ص ۱۸، بتهاي عرب
2.رجال النجاشي، رجال الطوسي،؛ رجال الکشّي؛ الفهرست، طوسي؛ خلاصة الحلي؛ رجال ابن داوود
3.الاصنام، ص ۱۹، بتهاي عرب