امروزه، با توجه به رشد و توسعه زندگي آدمي و پيچيدگي ارتباط وي با دنياي درون و برون، ارائه راهکارها و شيوههايي براي بهتر زيستن ضروري است. از اين رو به منظور ارتقاي سطح بهداشت رواني و پيشگيري از آسيبهاي رواني ـ اجتماعي، از سال 1993، سازمان بهداشت جهاني (W.H.O)۱ موضوع مهارتهاي زندگي را مطرح کرد و برنامهاي مدوّن و جامع را با عنوان «آموزش مهارتهاي زندگي» فراهم آورد. براي معرفي اين بحث تعاريف متعددي ذکر شده، که در ادامه به برخي از آنها اشاره کردهايم:
سازمان بهداشت جهاني، مهارتهاي زندگي را اين گونه تعريف کرده است: «توانايي براي رفتارهاي مثبت و انطباقي که افراد را قادر ميسازد به طور مؤثري از عهده چالشها و تقاضاهاي زندگي برآيند».۲
يونيسف، مهارتهاي زندگي را تمهيداتي براي تحول يا تغيير رفتار دانسته، تا ميان سه حوزه يعني دانش، بينش (طرز تلقّي) و رفتار، موازنهاي صورت پذيرد.۳
به طور کلي مهارتهاي زندگي، توانمنديهايي در زمينههاي دانش و بينش است تا زمينهساز موفقيت آدمي در زندگي گردد ۴.
در حال حاضر يونيسف، يونسکو و سازمان بهداشت جهاني، در باره ضرورت معرفي مهارتهاي زندگي اتفاق نظر دارند.
از نظر هر سه سازمان جهاني، مهارتهاي زندگي شامل ده مهارت اصلي و اساسي ۵ است. اين ده مهارت، عبارت اند از:
خودآگاهي / همدلي؛ ارتباط مؤثر / ميانفردي؛ مقابله با هيجانات / مديريت استرس (سازگاري با فشار رواني)؛ تفکّر خلاق / تفکّر انتقادي؛ تصميمگيري / حل مسئله.
اين مهارتها به دليل ارتباط طبيعي که با هم دارند، به صورت جفتجفت طبقهبندي ميشوند.
تعريف مهارتهاي ارتباطي
در سالهاي اخير، به مبحث تعامل اجتماعي ماهرانه توجه فراواني شده است. در همين زمينه سگرين (1992 م) بيان ميکند که «تقريباً پژوهشگران تمام رشتههاي علوم اجتماعي، به مفهوم مهارتهاي اجتماعي علاقهمند شدهاند» ۶. به
1.. World Health Organization
2.. برگرفته از سايت سازمان بهداشت جهاني (http://www.who.int)
3.. برگرفته از سايت سازمان جهاني يونيسف (http://unisef.org)
4.مهارتهاي زندگي در سيره رضوي، ص ۱۸
5.همان، ص ۱۹
6.مهارتهاي اجتماعي در ارتباطات ميانفردي، ص ۱۱