مهارت زندگي از ديدگاه نهج البلاغه هر رفتاري است که به آدمي در جهت رسيدن به هدف زندگي کمک کند. هدف زندگي انسان‌ها، پرستش پروردگار و کسب رضاي اوست.
در آيه 56 سوره الذاريات، خداوند هدف از خلقت و زندگي انسان‌ها را پرستش و عبادت خويش معرفي کرده است: (وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِيعْبُدُون؛ جن و انس را جز براى پرستش خود نيافريدهام).
در خطبه 83 نهج البلاغه، مولاي متقيان هدف زندگي را تقوا و رضاي الهي معرفي کرده است: (فَاتَّقُوا اللَّهَ عِبَادَ اللَّهِ جِهَةَ مَا خَلَقَكُمْ لَهُ وَ احْذَرُوا مِنْهُ كُنْهَ مَا حَذَّرَكُمْ مِنْ نَفْسِهِ وَ اسْتَحِقُّوا مِنْهُ مَا أَعَدَّ لَكُمْ بِالتَّنَجُّزِ لِصِدْقِ مِيعَادِهِ وَ الْحَذَرِ مِنْ هَوْلِ مَعَادِه؛ پس تقواى الهى پيشه كنيد اى بندگان خدا در راستاى هدفى كه شما را براى آن آفريده است. و از مخالفت فرمانش بر حذر باشيد آن چنان كه به شما هشدار داده و بدين وسيله استحقاق آن چه را به شما وعده داده است، پيدا كنيد كه وعده او صادق و قطعى است و به اين طريق، از وحشت روز رستاخيز در امان بمانيد).
بر اين اساس، مهارت‌هاي ارتباطي از ديدگاه امام عليه السلام به آن دسته از رفتارهايي اطلاق مي‌شود که به انسان کمک مي‌کند از ابتدا تا انتهاي عمل ارتباطي خود، راه رضاي حق را گم نکند. به عبارت ديگر مهارت‌هاي ارتباطي در نهج البلاغه اصولي اخلاقي هستند که مسير رضاي الهي را در انواع ارتباطات و تعاملات با گروه‌هاي گوناگون مردم، به انسان نشان مي‌دهند. بدين ترتيب هرگاه هدف انسان جز خدا و رضاي حق نباشد و براي اصلاح رابطه خود و خدا کوشا باشد، ايزد منّان نيز به او در ارتباطش با ديگران ياري مي‌رساند و رابطه او را با مردم اصلاح مي‌کند.
مولاي متقيان عليه السلام فرمود: «مَنْ أَصْلَحَ مَا بَينَهُ وَ بَينَ اللَّهِ أَصْلَحَ اللَّهُ مَا بَينَهُ وَ بَينَ النَّاسِ وَ مَنْ أَصْلَحَ أَمْرَ آخِرَتِهِ أَصْلَحَ اللَّهُ لَهُ أَمْرَ دُنْياهُ وَ مَنْ كَانَ لَهُ مِنْ نَفْسِهِ وَاعِظٌ كَانَ عَلَيهِ مِنَ اللَّهِ حَافِظٌ؛ كسى كه ميان خود و خدا را اصلاح كند، خداوند ميان او و مردم را اصلاح خواهد کرد.؛ و كسى كه امر آخرتش را اصلاح كند، خدا امر دنيايش را اصلاح خواهد كرد؛ و كسى كه از درون جانش واعظى داشته باشد، خداوند حافظى براى او قرار خواهد داد۱» .
انواع مهارت‌هاي ارتباطي
مهارت گوش دادن
گوش دادن يکي از مؤلّفه‌هاي اصلي ارتباط ميان‌فردي است و اهميت فراواني در اين روابط دارد؛ زيرا در صورت نبود آن، ارتباطات سطحي يا مختل مي‌شود. «دقيق شنيدن» عامل مهمي در زمينه درک ديگران است و در عين حال موانع و تفاوت‌هاي ارتباطي را از بين مي‌برد. براي ايجاد و حفظ روابط خوب و مطلوب و جلوگيري از اختلاف نظر، کشمکش و سوء تفاهم، بايد مهارت
