شنونده فعال، اين احساسات را تشخيص مي‌دهد و آن را به گوينده باز مي‌تاباند ^۱.
هم‌دلي با هم‌دردي متفاوت است. هم‌دردي آن است که طرفين، احساس مشترک داشته باشند و با دست و زبان خود بکوشند از بار گرفتاري‌هاي هم بکاهند، امّا هم‌دلي يعني قدرت درک کردن زاويه ديد فرد ديگر که براي رسيدن به اين حالت، فرد بايد خود را به جاي مخاطب بگذارد و امور را از نگاه او ببيند ^۲.
حضرت علي عليه السلام هم‌دلي را راز پيروزي و موفقيت مي‌داند: «فَإِذَا تَفَكَّرْتُمْ فِي تَفَاوُتِ حَالَيهِم فَالْزَمُوا كُلَّ أَمْرٍ لَزِمَتِ الْعِزَّةُ بِهِ شَأْنَهُمْ وَ زَاحَتِ الْأَعْدَاءُ لَهُ عَنْهُمْ وَ مُدَّتِ الْعَافِيةُ بِهِ عَلَيهِمْ وَ انْقَادَتِ النِّعْمَةُ لَهُ مَعَهُمْ وَ وَصَلَتِ الْكَرَامَةُ عَلَيهِ حَبْلَهُمْ مِنَ الِاجْتِنَابِ لِلْفُرْقَةِ وَ اللُّزُومِ لِلْأُلْفَة؛ پس آن گاه كه در تفاوت حال آنان هنگامى كه در خوبى بودند و زمانى كه در شرّ و بدى قرار داشتند انديشه کرديد، به سراغ كارهايى رويد كه موجب عزّت و اقتدار آنان شد، دشمنان را از آنان دور کرد، عافيت و سلامت به آن‏ها روى آورد، نعمت را در اختيارشان قرار داد، و كرامت و شخصيت باعث پيوند اجتماعى آنان شد. يعنى از تفرقه و پراكندگى اجتناب ورزيدند و بر الفت و هم‌گامى همّت گماشتند^۳».
روشن است كه وجود انس و الفت در ميان جامعه، موجب عزّت و اقتدار، دور شدن دشمنان، عافيت و سلامت و کرامت، و فراهم آمدن نعمت‌ها و خوبي‌هاي فراوان مي‌شود. هم‌دلي موجب پيوند اجتماعى مي‌شود و از تفرقه و پراكندگى جلوگيري مي‌کند. حضرت به اين موضوع اشاره مي‌فرمايد که در احوال گذشتگان بنگريد، زماني که با هم متحد، هم‌دل و هماهنگ بودند، با شمشيرهايشان يکديگر را ياري مي‌کردند، هدف‌هايشان يکي بود و در نتيجه اين هم‌دلي و يک‌دلي، مالک و فرمانرواي جهان شدند و به پيروزي دست يافتند.
هم‌دلي آن ‌قدر مهم است که امير المؤمنين عليه السلام آرزو مي‌کند از قومي که با او هم‌دل و هماهنگ نيستند جدا شود: «وَ لَوَدِدْتُ أَنَّ اللَّهَ فَرَّقَ بَينِي وَ بَينَكُمْ وَ أَلْحَقَنِي بِمَنْ هُوَ أَحَقُّ بِي مِنْكُم؛ به خدا سوگند، علاقه داشتم كه خداوند بين من و شما جدايى افكنده بود، و مرا به كسى كه نسبت به من سزاوارتر و شايسته‏تر است ملحق ساخته بود^۴».
اهميت هم‌دلي در اين نکته نهفته است که انسان را قادر مي‌سازد که بفهمد ساير مردم چگونه‌اند و در چه وضعيتي قرار دارند، دنياي آنان چه طور و چه چيزهايي برايشان مهم است.