انسان مؤمن از آن جهت که براي دوستي ارزش قائل است، هر گاه با کسي دوست شود مراقب است که دوستي‌اش را خراب نکند. طبع او بسيار ملايم و نرم است و سخت‌گيري و خشونت در او راه ندارد.

مهارت نفوذ

نفوذ در برخي افراد، آسان‌تر است. نفوذپذيري، به شخصيت و جنسيت افراد بستگي دارد. کيفيت ارتباط نيز بر نتيجه نفوذ بسيار مؤثر است. استفاده از مهارت نفوذ سبب مي‌شود که مخاطب نگرش خاصي اتخاذ کند، آن را حفظ کند يا تغيير دهد. بنا بر اين، فرد نفوذ‌کننده مي-تواند در ادراکات، هيجانات، يا کنش‌هاي طرف مقابل خود نفوذ کند. قدرت، اعتبار، جذابيت، تشابه ديدگاه‌ها، آشنايي طرفين با يکديگر و ... موجب افزايش نفوذ مي‌شود. ارائه شواهد عيني به صورت نتايج آماري، تاريخچه‌هاي موردي، ايجاد احساس مثبت يا منفي در طرف مقابل نيز، تأثير پيام را در حين نفوذ افزايش مي‌دهد ^۱.
يکي از نمونه‌هاي بارز به‌کارگيري مهارت نفوذ در نهج‌ البلاغه، در خطبه 164 است. زماني که حضرت علي عليه السلام در تغيير روش حکومت عثمان مي‌کوشد، با استفاده از نکات دقيق روان‌شناختي، سعي مي‌کند در مخاطب نفوذ کند، بدين ترتيب که ايشان ابتدا از علم و آگاهي عثمان به امور، رعايت حقوق مردم و ترک ظلم سخن مي‌گويد: «وَ وَ اللَّهِ مَا أَدْرِي مَا أَقُولُ لَكَ مَا أَعْرِفُ شَيئاً تَجْهَلُهُ وَ لَا أَدُلُّكَ عَلَى أَمْرٍ لَا تَعْرِفُهُ إِنَّكَ لَتَعْلَمُ مَا نَعْلَمُ؛ سوگند به خدا، نمى‏دانم چه چيز را با تو بگويم. مطلبى كه تو [در اين زمينه] از آن بى ‏اطلاع باشى سراغ ندارم. تو آن چه را ما مى‏دانيم، مي داني».
ايشان سپس به سوابق عثمان و مصاحبت او با رسول خدا صلي الله عليه و آله اشاره کرده است: «وَ صَحِبْتَ رَسُولَ اللَّهِ صلي الله عليه و آله كَمَا صَحِبْنَا؛ و همچنان كه ما با پيامبر صلي الله عليه و آله هم‌نشين بوديم، تو نيز هم‌نشين بودى».
هم‌چنين او را با ابوبکر و عمر مقايسه مي‌کند: «وَ مَا ابْنُ أَبِي قُحَافَةَ وَ لَا ابْنُ الْخَطَّابِ بِأَوْلَى بِعَمَلِ الْحَقِّ مِنْك؛ هيچ ‌گاه فرزند ابوقحافه (ابوبكر) و پسر خطاب (عمر) در انجام اعمال نيك از تو سزاوارتر نبودند». و در پايان، به پيوند نزديک پيامبر صلي الله عليه و آله با عثمان اشاره مي‌کند: «وَ أَنْتَ أَقْرَبُ إِلَى أَبِي رَسُولِ اللَّهِ صلي الله عليه و آله وَشِيجَةَ رَحِمٍ مِنْهُمَا؛ تو به رسول خدا صلي الله عليه و آله از نظر پيوند خويشاوندى، از آن دو نزديك‌ترى. تو از نظر دامادى پيامبر صلي الله عليه و آله به مرحله‏اى رسيدى كه آن دو نرسيدند».
امام براي نفوذ در عثمان از وسايل گوناگون استفاده مي‌کند تا او را براي پذيرش حق آماده گرداند. در اين روش، ايشان قلب طرف مقابل را به سوي خود جلب، و ويژگي‌هاي مثبت او را يادآوري مي‌کند و در مرحله بعد، با امثال و اقرانش مقايسه مي‌کند و سرانجام در خصوص