بشناسد و براى نادانى انسان همين بس كه از قدر خويش بي‌ خبر ماند ¹ ».
انسان بايد توانايي‌ها، قوّت‌ها و ضعف‌هايش را بشناسد تا در ارزيابي قدر و منزلت خويش دچار اشتباه نشود. گم كردن قدر و منزلت خويش مشکلات فراواني را براي خود فرد و اجتماع در پي دارد. چه بسيارند افرادي که به سبب نشناختن قدر خويش، نيرو و استعدادشان را هدر مي‌دهند و خود و ديگران را به زحمت و زيان مى‏افكنند ².
بنا بر اين، فقط خود فرد مي‌تواند به خود کمک کند و خويشتن را بشناسد. اگر انسان خود را نشناسد، ديگران را هم نخواهد شناخت و زماني که مخاطب خود را نشناسد، امکان برقراري ارتباط مطلوب و مؤثر را از دست مي‌دهد: «فَإِنَّ الْجَاهِلَ بِقَدْرِ نَفْسِهِ يكُونُ بِقَدْرِ غَيرِهِ أَجْهَل؛ آن که قدر خود را نداند، در شناختن قدر جز خود (ديگران) نادان‌تر باشد ³ ».
شايسته است افراد به ارزش و منزلت خويش ناآگاه و از آن بى‌اطلاع نباشند كه شخص ناآگاه از منزلت خويش، از ارزش و مقام ديگرى ناآگاه‌تر خواهد بود. هنگامي‌که انسان خود را بشناسد و به درونش بپردازد و در پي اصلاح آن باشد، خداوند ظاهر او را نيکو مي‌کند. ترديدي نيست که اعمال ظاهري انسان پيرو اعمال باطني اوست و آراستن باطن انسان، زمينه‌ساز اصلاح گفتار و رفتار ظاهري وي توسط خداوند است. در صورتي که اعمال انسان براي اقامه دين باشد، خدا زندگي دنيوي او را اصلاح مي‌کند و در نتيجه همين ارتباطي که با پروردگار خويش برقرار کرده است و از محبّت و حرص بر دنيا دل بريده است، خداوند دل‌هاي مردم را به سمت او سوق مي‌دهد ⁴.
امام علي عليه السلام در حکمتي زيبا مي‌فرمايد: «مَنْ أَصْلَحَ سَرِيرَتَهُ أَصْلَحَ اللَّهُ عَلَانِيتَهُ وَ مَنْ عَمِلَ لِدِينِهِ كَفَاهُ اللَّهُ أَمْرَ دُنْياهُ وَ مَنْ أَحْسَنَ فِيمَا بَينَهُ وَ بَينَ اللَّهِ أَحْسَنَ اللَّهُ مَا بَينَهُ وَ بَينَ النَّاسِ؛ آن كس كه درونش را اصلاح كند، خداوند ظاهرش را اصلاح مى‏کند؛ و هر كس براى دينش كار كند، خداوند دنيايش را كفايت مي‌كند؛ و آن كس كه ميان خود و خدايش را اصلاح كند، خداوند ميان او و مردم را اصلاح خواهد كرد » ⁵.
ارتباط صادقانه فرد با خود، باعث شناختن توانايي‌هايش مي‌شود، او را شکوفا مي‌کند و به والاترين جايگاه که همان شرف انسانيت است، مي‌رساند. آنان که خود را شناخته‌اند، خداشناس شده‌اند و آنان که به خودآگاهي و خداشناسي دست يافته‌اند، با کمک پروردگار، ديگران را بهتر مي‌شناسد و درک مي‌کنند و صادقانه، بي‌آلايش و عاشقانه با مردم که خلق خدايند، ارتباط برقرار مي‌سازند.