بوده است ـ مى گويد: در جستجوى حديث به كوفه رفتم. در آنجا حسن بن على وشاء را ملاقات كردم كه يكى از اصحاب امام رضا عليه السلام بود. از او خواستم كتاب علاءبن رزين و ابان بن عثمان را بر من املاء كند. او مى گفت: من در اين مسجد نهصد نفر از مشايخ حديث را درك كرده ام كه همگى مى گفتند: حدثنى جعفر بن محمد، يعنى: جعفر بن محمد امام صادق عليه السلام به من چنين گفت. (سير حديث در اسلام / ص 24 و 25).

تعريف اصل

محقق بهبهانى ـ كه سرآمد فقها و محققان شيعه در سده دوازدهم هجرى است ـ مى گويد:
«اصل عبارت است از رساله اى كه نويسنده آن، احاديث آن را شخصا از امام عليه السلام شنيده باشد، يا از روايت كننده اى كه او شخصا از امام استماع كرده باشد، يعنى واسطه ديگرى در كار نباشد و از كتاب يا اصل ديگرى نقل نشده باشد.» ( الذريعة الى تصانيف الشيعة، ج 2، ص 126 ) به همين دليل «اصل»، از اهميت فوق العاده اى برخوردار است.

عقيده علما در باب اصول و راويان آنها

در اينجا، آنچه را علماى بزرگ اماميه در باره اصول و راويان آنها گفته اند، مى آوريم تا اسباب نتيجه گيرى نهايى فراهم آيد.
1. شيخ مفيد (م 413 هجرى) ـ بنابر آنچه در آغاز كتاب معالم العلما، از او نقل مى كند ـ در اين باره مى گويد:
از عهد اميرالمؤمنين تا زمان امام حسن عسكرى عليه السلام ، شيعه اماميه چهارصد كتاب تأليف نمود. و اين است معناى سخن ايشان كه مى گويند: براى او اصلى است. (وسائل الشيعه، ج 20، ص 72)
همو در كتاب الارشاد مى نويسد:
امام صادق عليه السلام آگاهترين برادرانش از حيث قدر، و جليل ترين ايشان نزد عامه و خاصه است. مردم از آن حضرت علوم مختلف نقل كردند و نام او را در شهرها پراكندند.