كافى و اصول اربعمأة - صفحه 9

5. شهيد اول (مقتول به سال 786 هجرى) ـ بنابر نقل صاحب وسائل الشيعه از كتاب «الذكرى» ـ در اين باره كلامى مشابه سخن محقق دارد. شيخ حر مى نويسد:
شهيد در كتاب ذكرى در باره وجوب پيروى از مذهب اماميه وجوه متعددى را ذكر مى كند، از جمله: اتفاق امت بر طهارت ائمه اثناعشر عليهم السلام و شرافت اصل و نسب و ظهور عدالت ايشان است كه شيعه به حد تواتر از ايشان نقل مى كند و راهى براى انكار باقى نمى ماند، تا آنجا كه از پاسخ سؤالاتى كه از حضرت صادق عليه السلام مى شد، چهارصد رساله تأليف نمودند و از شاگردان معروف آن حضرت، نام چهار هزار نفر كه اهل عراق و حجاز و خراسان و شام بودند تدوين گشت. و همچنين از حضرت باقر عليه السلام نيز روايت نمودند. رجال ساير ائمه عليهم السلام نيز معروف و مشهورند و كتابهايى تأليف نمودند كه نام بسيارى از ايشان را علماى عامه در كتابهاى رجال خود آورده اند. (همان مدرك، ك ص 77)
6. محقق داماد (م 1040 يا 1041) در كتاب رواشح مى نويسد:
مشهـور اين است كه اصول اربعمأة تأليف چهارصد مؤلف از اصحاب حضرت صادق عليه السلام مى باشد، بلكه در مجالس اخذ و سماع و روايت از آن حضرت و رجال آن امام، حدود چهار هزار نفر بودند و كتب ايشان بسيار است ... اما آن مقدار كه اعتبار آنها مستقر و ثابت است، تعديل بر آنها انجام مى گيرد و اصول ناميده مى شود، همين اصول چهارصدگانه است. (الذريعه الى تصانيف الشيعه، ج 2، ص 120 ـ 130).
علامه تهرانى در جمع اقوال فـوق مـى گويد: معظم ارباب اصـول از شاگـردان صادقين عليهماالسلام بوده اند و اصول اندكى هم از اصحاب ساير ائمه معصومين نقل گرديده است. و وقتى كه مى گويند نويسندگان اصول اربعمأه از شاگران امام صادق عليه السلام و يا صادقين عليهماالسلامبوده اند، نظر به اكثر و اغلب دارند (الذريعه، ج 2، ص 131، ذيل اصل)

اسامى مؤلفان اصول اربعمأة

اگر همه مؤلفان اصول اربعمأه را از اصحاب حضرت صادق عليه السلام بدانيم، بى ترديد نام آنها در ضمن اسامى راويان و اصحاب آن حضرت آمده است. قديم ترين كتابى كه در باره راويان حضرت صادق عليه السلام نوشته شده است، رجال ابوالعباس احمدبن محمد بن سعيد

صفحه از 17