سخنى درباره حديث « نحن معاشر الانبياء لانورث » - صفحه 58

ديگران سزاوارتر و برترند. رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم ذريه اش و اهل بيتش را از گرفتن صدقات از ما ترك خود، نهى فرمود، هر چند كه فقير گردند و بى نياز نباشند. و معناى «لانورث» اين است كه در هر حال، صدقات به وارث ما نمى رسد و اين مسئله در انتقال اشياء از اموات به احياء امرى معروف و مشهور است. نام اين انتقال را ميراث گذاشته اند، هر چند كه اين انتقال به سبب ارث هم نباشد. همانطورى كه خداوند متعال مى فرمايد: « وَ أورثكُمْ أَرْضهم و ديارَهُم» (خداوند شما را وارث سرزمين و ديار آنها ساخت). ۱

فصل:

بعضـى لفظ ديگـرى را در اين روايت افزوده اند و گفته اند: نبى اكرم صلى الله عليه و آله وسلم فرمود : «نحن معاشر الأنبياء لانورث ما تركناه هو صدقة» ۲ اين حديث به اين صورت صحيح نيست. و توجيه آن (به فرض صحّت) اين است: آنچه را از حقوق و ديون خود به عنوان ماترك از خود به جاى مى گذاريم و در دوره حياتمان مطالبه نكنيم و قبل از مرگ خود منجّز نمى كنيم، آن صدقه است و تعلق به كسى دارد كه در دست اوست و هيچ يك از وراث ما حق ندارند متعرض مالكيت او شوند و ما مال خود را به هر كسى كه در دوره حياتمان از ما گرفته است، به او بخشيده ايم. معناى حديث آن گونه نيست كه علماى اهل سنت مى پندارند. در پاسخ آنان مى گوييم كه آنچه ما بيان كرديم، موافق و مطابق با عموم قرآن و ظاهر آن است و آنچه را كه آنان بيان كرده اند با عموم و ظاهر قرآن مخالفت دارد. و بهتر است ما سنّت را مطابق با عموم قرآن تفسير كنيم نه برخلاف آن.
و الله ولى التوفيق و الحمدلله رب العالمين و صلواته على خير خلقه محمد و آله الطيبين الطاهرين المعصومين.

1.ـ سوره احزاب، آيه ۲۷.

2.ـ اين مطلب با آنچه در سنن أبى داود، ج ۳، ص ۱۴۴ ـ ۱۴۵ آمده است، مطابقت مى كند.

صفحه از 58