1 ـ مقدمات
1 ـ 1 ـ معرفى مؤلف كتاب «جوامع الكلام فى دعائم الاسلام»
وى در اجازه اى كه براى علامه محمد باقر مجلسى (متوفى 1110 هجرى قمرى)، مؤلف بحارالانوار، نگاشته و مجلسى نيز اين اجازه را به خط خود وى در «كتاب الاجازات» بحارالانوار آورده است، خود را چنين معرفى كرده است:
« ... امابعد فيقول ... محمـدالمدعـو بميـرزا ابـن شـرف الديـن على الموسوى الجزائرى ...» ۱ و بر همين اساس وى به « سيد ميرزا جزائرى »مشهور است. ۲ شيخ حر عاملى ۳ نسبت « حسينى » را نيز براى وى ذكر كرده و با اين عبارت وى را ستوده است:
« كان من فضلاء المعاصرين، عالما فقيها محدثا حافظا عابدا » ۴ از تاريخ تولد وى اطّلاعى در دست نيست، اما محدث نورى (1254 ـ 1320 هجرى)، بدون ذكر مأخذ خود، تاريخ در گذشت او را سال 1098 هجرى قمرى دانسته است. ۵ به هر روى با توجه به اينكه سيد ميرزا جزائرى در انتهاى اجازه ياد شده تاريخ نگارش آن را سال 1074 هجرى قمرى ذكر كرده، ۶ بنابر اين مى توان او را زنده در اين تاريخ دانست. ۷ شيخ حر عاملى، سيد ميرزا را شاگرد محمدبن على بن خاتون عاملى ۸ (ساكن
1.ـ بحارالانوار، ج ۱۰۷، ص ۱۳۵
2.ـ ر.ك همان، عبارتى كه پيش از نقل اجازه در معرفى آن آمده است، خاتمه مستدرك الوسائل، ج ۲، ص ۱۷۸
3.ـ متوفى ۱۱۰۴ هجرى قمرى
4.ـ امل الآمل، ج ۲، ص ۲۷۵.
5.ـ مستدرك الوسائل، همانجا
6.ـ ظاهرا در نسخه اى از بحارالانوار كه در اختيار شيخ آقا بزرگ تهرانى (۱۲۹۲ ـ ۱۳۸۹ هجرى قمرى)، مؤلف الذريعة الى تصانيف الشيعة بوده، تاريخ اين اجازه سال ۱۰۶۴ هجرى قمرى ذكر شده است كه ايشان آن را نادرست و تاريخ صحيح را ۱۰۷۴ بيان داشته اند (ر.ك الذريعة، ج ۱، ص ۲۵۷).
7.ـ ر.ك بحارالانوار، ج ۱۰۷، ص ۱۳۷.
8.ـ از معاصران شيخ بهايى است. شيخ حر عاملى در جلد اول امل الآمل (صفحه ۱۶۹، ش ۱۷۲) شرح حال وى را آورده و او را بسيار ستوده است. با اين حال سيد ميرزا جزائرى در اجازه ياد شده، نامى از اين استاد نياورده بلكه از پدرش و ديگرانى چند به عنوان مشايخ خود نام برده است (ر.ك بحارالانوار، ج ۱۰۷، ص ۱۳۵ ـ ۱۳۷).
